نساجی، قدیمی‌ترین صنعت جهان

صنعت نساجی از قدیمی‌ترین صنایع بشری محسوب می‌شود چرا که نیاز به لباس و پوشاک بعد از نیاز به غذا و مسکن از نیازهای اولیه انسان به شمار می‌آید. نشانه‌هایی از بافندگی و نساجی مربوط به دوران پارینه‌سنگی به دست آمده است. نشانه‌های مشخصی از بافندگی در دوران نوسنگی در سوییس پیدا شده است. کند و کاوی که در سال ۱۹۵۰ در غار کمربندی در نزدیکی دریای خزر به وسیله پروفسور کارلتون کون انجام شده روشن می‌کند که ایرانیان پشم گوسفند و بز را در همان دوره غارنشینی به صورت پارچه می‌بافتند و دیرینگی این پارچه را با آزمایش با کربن ۱۴ چیزی در مرز ۶۵۰۰ سال پیش از میلاد با ۲۰۰ سال کم و بیش تعیین شده است.

در کند و کاوهای پسین که در کرانه‌های گوناگون ایران انجام شده؛ لنگر‌ها و دوک‌های نخ تابی به دست آمده که گواه بر وجود کارگاه‌های نساجی در ایران آن زمان است. ایرانیان نخستین مردمی هستند که نمد و گلیم و پس از آن قالی بافی را آغاز کردند. در کتاب معروف ایران از آغاز تا اسلام به تالیف پروفسور‌گیریشمن دانشمند و ایران شناس معروف، ابراز شده است تاریخ حجاری نقوشی که به۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح می‌رسد و پادشاه لولوبی که یکی از حکام ایران بوده است با لباس کوتاه بر تن و کلاهی مدور برسر نشان می‌دهد، به این معناست که در آن زمان از پیدایش فن ریسندگی و بافندگی چیزی حدود چند هزار سال گذشته بود. . با همه این تفاسیر می‌توان نتیجه گرفت که که آغاز کار ریسندگی و بافندگی در ایران به حدود 8 تا 10هزارسال قبل از میلاد مسیح بر می‌گردد. در دوره جدید، امیرکبیر در زمینه نساجی کارهای بسیار بزرگی انجام داد که از آن جمله ایجاد صنایع نوین در ایران بوده است در زمینه نساجی یک کارخانه بزرگ نخ‌ریسی و یک کارخانه بزرگ چلواربافی در تهران و چند کارخانه حریر بافی در کاشان و یک کارخانه ریسندگی در ساری راه‌اندازی کرد.  بعد از رحلت امیرکبیر سیل واردات منسوجات به طرف بازارها سرازیر شد اما در جلسه مجلس شورای ملی طرحی ارایه شد که در آن کارمندان دولت موظف شدند هر چه برای لباس خود تهیه می‌کنند از منسوجات و مصنوعات داخلی و وطنی باشد. این طرح برای دوخت لباس نظامیان کارکنان شهرداری و دانش‌آموزان مدارس نیز به مرحله اجرا گذاشته شد اما پس از سال۱۳۴۲حمایت از صنایع داخلی به‌طور کل به دست فراموشی سپرده شد و اگرچه تلاش‌ها و کوشش‌هایی در این رابطه به عمل آمد تا شعار ایرانی جنس ایرانی بخر. را بر سرزبان‌ها بیندازند اما حرکت حالتی فرمایشی و مقطعی داشت. بعدتر، شهرهای یزد، کرمان و کاشان و استان‌های خراسان، مازندران، گیلان و آذربایجان نیز دارای کارخانجات مختلف صنعتی نساجی شدند. قبل از جنگ جهانی دوم حدود ۴ کارخانه نساجی در رشته‌های مختلف پنبه، پشم، ابریشم وکنف در کشور با سرمایه دولت تاسیس شده بود.