گزارش پیش‌بینی سود شرکت‌ها و سازو کار جدید انتشار

محسن انصاری مهیاری، سرپرست مدیریت نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادارمهم‌ترین وظیفه مدیریت نظارت بر ناشران را نظارت بر افشای اطلاعاتی که از سوی شرکتهای پذیرفته شده در بازار سرمایه منتشر می‌شود، دانست و افزود: شرکت‌های پذیرفته شده در بازار سرمایه موظف هستند اطلاعات میان دوره‌ای و سالانه خود را برای اطلاع سهامداران منتشر کنند. در این راستا با توجه به قانون بازار اوراق بهادار، وظیفه سازمان بورس صحت‌سنجی این اطلاعات است که در این میان از عمده‌ترین وظیفه مدیریت نظارت بر ناشران، بررسی درستی این اطلاعات است.

وی در ادامه به بررسی پیشینه انتشار اطلاعات از سوی شرکتها اشاره کرد و گفت: تا قبل از سال ۱۳۹۴، اطلاعات پیش‌بینی سود شرکتها به سازمان بورس اوراق بهادار ارسال می‌شد و کارشناسان واحد مدیریت نظارات بر ناشران، پس از بررسی اطلاعات مزبور، این گزارش‌ها را با انتشار بر سامانه کدال به اطلاع عموم سهامداران می‌رساندند. انصاری در ادامه به بررسی علل حذف پیش‌بینی عملکرد در سال ۱۳۹۶ اشاره کرد و افزود: در راستای اخد چنین تصمیمی می‌توان موارد مهمی را برشمرد؛ یکی از این موارد کاهش نقدینگی و افت نقدشوندگی بود که دلیل اصلی چنین رخدادی نیز در توقف‌های طولانی مدت نمادها برای ارایه پیشبینی‌ها بود. از سوی دیگر رانت اطلاعاتی در بازار برای افرادی که دسترسی که به این اطلاعات داشتند، ایجاد شد. به گفته این مقام مسوول، تغییرات مکرر مفروضات این پیش‌بینی‌ها در گزارش‌های پیش‌بینی، تجربیات بین‌المللی و عدم الزام به ارایه پیش‌بینی عملکرد از سوی بسیاری از کشورها، بی‌توجهی غالب سرمایه‌گذاران به تحلیل‌های ارایه شده توسط سایر نهادهای مالی و توجه صرف به پیش‌بینی ارایه شده از سوی ناشر و همچنین دید محتاطانه‌ای که بسیاری از ناشران به پیش‌بینی سود خود داشتند از جمله مواری بود که نهاد ناظر سازمان بورس را به حذف اجبار برای انتشار این پیش‌بینی‌ها کرد.

انصاری مهیاری ادامه داد: تجربه سه ساله انتشار گزارش تفسیری به جای گزارش پیش‌بینی، برخی آسیب‌های این امر را هویدا کرد. در حال حاضر انتشار گزارش تفسیری مدیریت به روش فعلی، از کیفیت و کارآیی لازم در جهت فراهم نمودن زمینه تحلیل و بررسی عملکردی ناشران برخوردار نیست. وی یکی دیگر از دلایل را رشد قابل توجه تعداد ناشران در سال‌های اخیر عنوان کرد و افزود: هم‌اکنون تعداد ناشران به بیش از ۷۰۰ شرکت رسیده است. از سوی دیگر شاهد رشد حجم و تعداد معاملات در این سال‌ها بوده‌ایم. همچنین در سال ۱۳۹۹ بیش از ۶ میلیون و ۲۰۰ هزار سهامدار جدید به بازار سرمایه وارد شده‌اند. در این موقعیت ارایه اطلاعات پیش‌بینی، بیش از پیش احساس شد. انصاری مهیاری در ادامه تاکید کرد: با توجه به اینکه ارایه اطلاعات گزارش تفسیری مدیریت از قابلیت اتکای بالایی برخوردار است و در همین راستا ارایه گزارش اطلاعات پیش‌بینی سود هر سهم ارزش پیش‌بینی‌کنندگی بالایی دارد، بنابراین در رویکرد جدید همزمان انتشار گزارش تفسیری مدیریت همراه با گزارش اطلاعات پیش‌بینی سود مورد تاکید نهاد ناظر بازار است. سرپرست مدیریت نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه به تصمیم اخیر سازمان بورس مبنی بر انتشار مجدد پیش‌بینی سود شرکت‌ها اشاره کرد و گفت: در ماه‌های پایانی سال ۱۳۹۹ بیش از ۱۰۰ شرکت فعال در بازار سرمایه، اقدام به ارایه پیش‌بینی سود عملکرد با سناریوهای جدید کردند. انصاری مهیاری ادامه داد: نهاد ناظر در رویکرد جدید به استفاده دانش فنی و تخصصی تحلیلگران بازار مانند شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری و ارزش‌گذاری، مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری تاکید دارد. وییکی دیگر از تصمیمات مهم سازمان را انجام به مرور زمان رتبه‌بندی کیفیت افشای اطلاعات توسط ناشران دانست و گفت: امتیاز کیفیت افشای اطلاعات ناشران در خصوص صدور مجوزهای مربوطه و تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بازار سرمایه مورد نظر است. همچنین امتیاز رتبه بندیاعطا شده توسط سازمان بورس در خصوص کیفیت افشای اطلاعات از سوی ناشران، ملاک برای ناشر برتر خواهد بود. در رویکرد جدید عواملی خارج از اختیارات هیات‌مدیره که در گزارش عملکرد تاثیرگذار است؛ مانند اینکه محصول صادراتی داشته باشند و قیمت‌های جهانی در آنها تاثیرگذار باشند. انصاری مهیاری در ادامه افزود: در رویکرد جدید چنین شرکت‌هایی را ملزم به ارایه گزارش بر پایه چندین سناریو کرده‌ایم. همچنین در نظر داریم که واحدی در ارتباط با صنایع در سازمان بورس ایجاد کنیم؛ سازمان بورس به عنوان نهاد سیاست‌گذار در بازار سرمایه در تعامل با سایر دستگاه‌های اجرایی کشور قرار گرفته تا ضمن ارتباط با این نهادها، مشکلات موجود را شناسایی و اقدامات لازم را انجام دهد. در مجموع سازمان بورس امیدوار است که با رویکرد جدید، سرمایه‌گذاران با تحلیل بیشتر به خرید و فروش در بازار سهام بپردازند و از رفتارهای هیجانی پرهیز کنند. وی در پاسخ به این سوال که رویکرد سازمان بورس در صورت انحراف پیش‌بینی سود از سود محقق شده، چیست؟ گفت: از آنجا که چندین سناریو برای پیش‌بینی سودها در نظر گرفته شده، دیگر انحراف سود محقق شده از پیش‌بینی سود، کمتر رخ می‌دهد. ولی در صورت انحراف با اهمیتی در این امر، موارد کنترلی زیادی در نظر گرفته شده است. شرکت به مراجع قانونی سازمان بورس و مراجع ذی صلاح ارجاع داده خواهد شد. انصاری مهیاری در ادامه افزود: شرکتها از این پس باید از تحلیلگران خبره استفاده کنند و واحد مجزایی با افراد و نیروهای متخصص تشکیل دهند. از آنجا که اطلاعات مزبور مبنای تصمیم‌گیری بسیاری از سهامداران است، باید دقت بالایی برای صحت و درستی آن از سوی ناشر انجام شود.