بازار بلا تکلیف خودرو
جزییات جدید شرایط واردات خودرو اعلام شد
تعادل |
در حال حاضر بازار قیمتگذاری خودرو در بازار دچار بلاتکلیفی است، هیچ نظارتی هم بر بازار اعمال نمی‌شود و به نوعی این خریدار و فروشنده هستند که براساس منافع خود قیمت‌ها را روزانه با روندی افزایشی اعلام می‌کنند. جالب‌تر اینجاست که هیچ معامله‌ای در بازار انجام نمی‌شود و همه قیمت‌ها صوری است. روند اعلام قیمت‌های کاذب در انواع خودروهای داخلی به حدی رسیده که برای پراید 111 رقم 165 میلیون تومانی اعلام شده است، البته برخی آگهی‌ها قیمت 168 میلیون تومانی را نیز برای این خودرو منتشر کرده‌اند. این درحالی است که معامله‌ای برای پراید 111 در بازار آن هم با قیمت 165 میلیون تومان صورت نمی‌گیرد. اگرچه وزیر صمت دایم وعده بهبود وضعیت بازار و صنعت خودرو را می‌دهد اما به نظر می‌رسد بازار قصد تبعیت از صحبت‌های وزیر را ندارد؛ چرا که قیمت‌ها همچنان به روند صعودی ادامه می‌دهد. فعالان بازار معتقدند عرضه خودرو به بازار توسط خودروساز کاهش پیدا کرده، قیمتگذاری خودروها در شورای رقابت بلاتکلیف مانده و زمزمه آزادسازی قیمت‌ها هم مطرح است که همین موضوعات عاملی شده تا روند افزایشی قیمت‌ها به صورت کاذب در بازار ادامه داشته باشد.
بازار خودرو از مرداد تا آبان
بازار خرید و فروش خودرو این روزها شاهد رشد قیمت انواع خودروهای تولید داخل است. از طرفی فروشندگان خودرو مدعی‌اند خودروی صفر در بازار کم بوده و همین امر عاملی شده تا همه به سمت اعلام سلیقه‌ای قیمت‌ها باشند . علاوه بر این فضای مجازی و اعلام آگهی‌های اغوا‌کننده نیز بر افزایش قیمت خودرو در بازار بی‌تأثیر نبوده است. اگر کمی به عقب‌تر برگردیم می‌بینیم که بازار خودرو در مردادماه هم روزهای پرشتابی را پشت سر گذاشت؛ نوسان قیمت‌ها در این ماه به گونه‌ای بود که هر چند روز یک بار افزایش‌های بین ۵ تا ۱۰ میلیون تومانی برای انواع خودرو ثبت می‌شد و خریداران ناامیدتر از قبل بدون خرید از بازار خارج می‌شدند. با ورود به شهریور ماه روند صعودی قیمت خودرو متوقف شد و قیمت‌ها یا ثابت ماند یا حداکثر یک تا دو میلیون تومان افزایش داشت. در مهر ماه نیز بازار خودرو متأثر از بازتاب‌های مربوط به مصوبه مجلس مبنی بر آزادسازی واردات خودرو قرار گرفت و قیمت‌ها به سمت نزولی شدن یا ثبات حرکت کردند؛ اما با ورود به آبان بازار خودرو تحت تأثیر احتمال افزایش قیمت کارخانه‌ای خودرو، نوسانات نرخ ارز و اخبار بین‌المللی سیگنال‌هایی در مورد افزایش قیمت دریافت کرد که در نهایت طی چند روز گذشته منجر به نوسان شدید قیمت شد. حال بررسی میدانی نشان می‌دهد که در آبان ماه برای محصولات پرتیراژ خودروسازان در کف بازار افزایش قیمت غالباً بین پنج میلیون تا ۲۵ میلیون تومان رقم خورده است.
این افزایش‌های چشمگیر در حالی است که وزیر صمت دایم وعده بهبود بازار خودرو از طریق افزایش تولید و عرضه را می‌دهد؛ وی دیروز هم اعلام کرد از هفته بعد ۷۰۰ دستگاه بیش از ظرفیت کنونی خودرو تولید و به بازار عرضه می‌شود، همچنین خودروهای باقی‌مانده در کف پارکینگ خودروسازان تکمیل شده و به بازار عرضه خواهند شد؛ اما با این حال با توجه به وضعیت بازار، به نظر می‌رسد فعالان بازار خودرو هیچ برداشت مثبتی از این صحبت‌ها ندارند.
قیمت خودروهای داخلی در دو مقطع زمانی ۷ مهر ماه و ۱۷ آبان ماه مورد بررسی قرار گرفته، که قیمت‌های درج شده، میانگین قیمت کف بازار است و ممکن است از نرخ‌هایی که برخی مشتریان با آن مواجه می‌شوند اندکی کمتر یا بیشتر باشد. اما برخی از فعالان بازار نیز معتقدند عرضه خودرو به بازار توسط خودروساز کاهش پیدا کرده، قیمتگذاری خودروها در شورای رقابت بلاتکلیف مانده و زمزمه آزادسازی قیمت‌ها هم مطرح است که همین موضوعات عاملی شده تا روند افزایشی قیمت‌ها به صورت کاذب در بازار ادامه داشته باشد. البته وزیر صمت تلاش دارد با اصلاح قیمت کارخانه (افزایش قیمت)، زیان خودروسازان بابت تولید خودرو از بین برود و خودروسازان برای افزایش تولید انگیزه پیدا کنند. با افزایش تولید، میزان عرضه خودرو به بازار با میزان تقاضا به تعادل خواهد رسید؛ به این ترتیب همه مردم امکان خواهند یافت تا به صورت مستقیم از کارخانه اقدام به خرید خودرو کنند و تقاضا برای خرید خودرو از کف بازار کاهش یافته و فضا برای دلالان تنگ خواهد شد. این موجب می‌شود قیمت خودرو در کف بازار به قیمت کارخانه نزدیک شود. منتهی باید در تصویب و اجرای این طرح سرعت عمل به خرج داد چرا که مردم تاب التهاب بیشتر قیمت را ندارند.
افزایش قیمت به دلیل کاهش عرضه!
سعید موتمنی با اشاره به اینکه افزایش قیمت روی کاغذ است و تقاضایی در بازار وجود ندارد، افزود: کاهش عرضه از سوی خودروسازان، سبب فراهم شدن زمینه سوءاستفاده واسطه‌ها و دلالان شده و همین رویه افزایش کاذب قیمت را به دنبال دارد. وی با بیان اینکه خودروسازان تاکنون قیمت تمام شده خودروهای داخلی را اعلام نکرده‌اند، گفت: شرکت‌های خودرو ساز با تاکید بر اینکه قیمت تمام شده خودرو با توجه به تورم موجود در کشور از قیمت فروش کمتر است درخواست افزایش قیمت را دارند.
رییس اتحادیه فروشندگان خودرو با بیان اینکه طبق اعلام سازمان‌های ناظر، هم‌اکنون حدود ۱۵۰ هزار دستگاه خودرو در پارکینگ‌ها رسوب کرده است گفت: شرکت‌های خودرو ساز به بهانه کمبود قطعه، این خودروها را در پارکینگ نگه داشته‌اند، اما دلیل اصلی آن انتظار خودروسازان برای افزایش قیمت است.
موتمنی با بیان اینکه ۱۵۰ هزار خودرو باید تا آبان ماه به مشتری تحویل داده می‌شد افزود: اجرای طرح قرعه‌کشی برای عرضه خودرو هم یک رانت است و تغییری در شرایط بازار ندارد. وی با تاکید بر اینکه تولید‌کنندگان داخلی توان تامین بازار را ندارند گفت: باید واردات خودرو برای تامین نیاز بازار آزاد شده تا بازار از بلاتکلیفی فعلی خارج شود. رییس اتحادیه فروشندگان خودرو با اشاره به تاثیر شبکه‌های اجتماعی در افزایش قیمت خودرو گفت: با کاهش عرضه، دلالان خودروهایشان را با قیمت مورد نظر خود عرضه می‌کنند. موتمنی با اشاره به افزایش ۳ تا ۱۰ میلیون تومانی انواع خودرو در دو هفته گذشته گفت: کوئیک از ۱۷۳ میلیون به ۱۷۸ میلیون تومان، پراید ۱۱۱ از ۱۵۲ میلیون به ۱۶۰ میلیون تومان، پراید ۱۳۱ از ۱۳۸ میلیون به ۱۴۳ میلیون تومان، سمند از ۲۴۵ میلیون به ۲۵۵ میلیون تومان, ۲۰۷ دنده‌ای از ۳۳۰ میلیون به ۳۳۹ میلیون تومان, ۲۰۶ تیپ ۲ از ۲۴۷ میلیون به ۲۵۷ میلیون تومان و ۲۰۶ تیپ ۵ از ۲۹۰ میلیون به ۳۰۱ میلیون تومان افزایش یافته است.
وعده پایان انباشت خودرو
در همین حال طی روزهای گذشته وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه وجود خودرو در کف پارکینگ خودروسازان به میزان ۱۵ روز تولید معقول است وعده داد که تا ۲ ماه آینده انباشت غیرمتعارف خودروهای کف پارکینگ رفع می‌شود.
سید رضا فاطمی امین با بیان اینکه از هفته آینده تیراژ تولید خودروسازان افزایش می‌یابد، گفت: از هفته آتی روزانه 700 دستگاه خودرو بیشتر در کشور تولید خواهد شد؛ ایران خودرو 500 دستگاه و سایپا 200 دستگاه روزانه بیشتر تولید می‌کنند.
وی درباره خبر‌هایی مبنی بر اینکه عرضه خودرو توسط خودروسازان طی هفته‌های اخیر کاهش یافته است، افزود: تولید خودروسازان روندی صعودی داشت و از هفته آینده علاوه بر اینکه تیراژ تولید رشد می‌یابد، عرضه خودرو‌هایی که به دلیل نبود قطعه در کف پارکینگ خودروسازان وجود دارند نیز آغاز می‌شود. فاطمی امین درباره اینکه چه زمانی خودروهای کف پارکینگ خودروسازان صفر می‌شود؟ توضیح داد: هرچند وجود خودرو در کف پارکینگ خودروسازان به میزان 15 روز تولید معقول است، اما در حال حاضر این تعداد بیش از حد شده است.
جزییات جدید واردات خودرو
در همین راستا، روح‌الله عباسپور سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس در گفت‌وگو با «ایلنا» در مورد جزییات اصلاحیه مجلس به ماده ۴ طرح ساماندهی خودرو مبنی بر واردات خودرو اظهار کرد: طرح ساماندهی بازار خودرو در مجلس دهم به تصویب رسیده بود که بعد از ارجاع به شورای نگهبان ایراداتی به آن وارد شد و کمیسیون صنایع مجلس یازدهم این ایرادات را برطرف کرد و موضوع واردات خودرو در این اصلاحیه وارد شد. شورای نگهبان دوباره ابهاماتی را درباره این طرح عنوان کرد که بخشی از آن مربوط به ناهمخوانی با سیاست‌های کلان اقتصاد مقاومتی بود. در جلسه گذشته و همچنین جلسه روز گذشته کمیسیون صنایع، نماینده شورای نگهبان حضور داشتند و نظرات خود را گفتند.
بنابه اظهارات او و طبق اصلاحیه جدید هر فرد حقیقی و حقوقی می‌تواند در ازای صادرات خودرو، خدمات یا قطعات خودرو یا سایر کالاهای مرتبط با انواع صنایع نیرومحرکه یا از طریق ارز اشخاص با منشأ خارجی مورد تایید بانک مرکزی برای واردات خودرو در جهت تنظیم بازار اقدام کند. عباسپور تصریح کرد: قبل از این اصلاحیه به لزوم منشأ خارجی ارز اشخاص اشاره نشده بود، بلکه آمده بود باید از ارزی استفاده شود که برای کشور تعهد ارزی ایجاد نکند. همچنین واردات خودرو در قبال کالاها یا خدمات انواع صنایع نیرو محرکه جدید است.
به گفت او، در اصلاحیه بعدی آمده است که شاخص کیفیت و مصرف سوخت خودروهای وارداتی و نیز تعداد مجاز واردات آنها متناسب با مابه التفاوت تولیدات داخلی و تقاضای موثر آنها طی یک سال گذشته با پیشنهاد وزیر صمت و با تایید هیات وزیران مشخص می‌شود. سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس همچنین گفته است: کسانی می‌توانند واردات خودرو انجام دهند که نمایندگی فروش خودروهای خارجی را در ایران نداشته باشند. واردات خودرو منوط به داشتن نمایندگی فروش از خودروسازی خارجی نیست، کسانی هم که نمایندگی فروش این خودروسازی‌ها را دارند نمی‌توانند واردکننده باشند. او بیان کرده که وزارت صمت موظف است که با همکاری ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نسبت به ثبت کد تعرفه کالاهای صنایع خودرو راسا اقدام نماید.
همچنین بنا به توضیحات عباسپور، وزارت صمت مکلف است سیاست‌های تشویقی برای اولویت‌دهی و حمایت از واردکنندگان خودرویی که به واردات خودرو و صنایع نیرو محرکه‌ای که به انتقال فناوری و سرمایه‌گذاری کمک می‌کنند، تنظیم و اعمال کند. یعنی وزارت صمت وظیفه دارد سیاست‌های تشویقی قرار دهد تا از واردکنندگانی که به انتقال فناوری اقدام می‌کنند یا جذب سرمایه برای تولید در داخل دارند حمایت شود. او بیان کرده که نماینده شورای نگهبان نظراتی در این رابطه دادند و سپس کمیسیون صنایع این اصلاحیه را بررسی کردند که در نهایت در کمیسیون رای آورد. بعد از این اصلاحیه‌ها به صحن می‌رود و به شکل دوفوریتی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
