کالابرگ جدید در کارت یارانه

با برداشتن نخستین گام از اصلاح نظام هدفمندی یارانه‌ها در دولت سیزدهم، اعضای تیم اقتصادی توضیحات جدیدی درباره نحوه اجرای این سیاست و چگونگی استفاده مردم از حمایت‌های تازه ارایه کردند.

دولت چند روز قبل حمایت‌هایی جدید را در دو گروه‌بندی متفاوت به حساب سرپرستان خانوار واریز کرد. در این طرح سه دهک کم‌درآمد، به ازای هر نفر 400 هزار تومان و برای دیگر گروه‌ها نفری 300 هزار تومان واریز کرد. در این چارچوب دولت برای دو ماه یارانه به حساب مردم واریز کرده اما بناست در ماه‌های بعد کالابرگ الکترونیک جایگزین این حمایت‌ها شود. در برنامه‌ریزی انجام شده، ارز 4200 تومانی برخی کالاها حذف می‌شود اما دولت اعلام کرده که برنامه‌ای برای افزایش قیمت نان و دارو ندارد. در کنار آن با وجود اصلاحات، بنا نیست قیمت سوخت نیز تغییر کند و فعلا خبر دیگری در این حوزه وجود ندارد. دولت همچنین در این گام تمام یارانه‌ها را تجمیع کرده است. به این ترتیب دیگر خبری از یارانه 45 هزار و 500 تومانی و یارانه سبد معیشت خانوار نخواهد بود و تمام یارانه‌ها در قالب همین طرح دولت اجرایی می‌شود. آنچه که باعث ابهام در جامعه شده اما دستور دولت برای بلوکه شدن پول‌های واریزی است. با وجود اینکه پول دو ماه یارانه به حساب سرپرستان خانوار واریز شده است اما فعلا امکان برداشت ان وجود ندارد و دولت اعلام کرده که در روزهای آینده تکلیف این پول‌ها روشن خواهد شد و آنطور که رییس سازمان برنامه و بودجه گفته تا پایان ماه جاری تکلیف این پول روشن می‌شود. 

مسعود میرکاظمی رییس سازمان برنامه و بودجه در حاشیه جلسه هیات دولت گفت: از شهریور ۱۴۰۰ به این‌ طرف بین ۴۰ تا ۸۰ درصد کالاها تغییر قیمت داشتند و مجبور شدیم که مبلغ یارانه‌ها را بیشتر کنیم که پوشش قانونی تا حدودی داده شود. وی در پاسخ به این سوال که چند میلیون خانوار یارانه دریافت کرده‌اند؟ گفت: با پرداختی که انجام می‌شود از لحاظ دهک درآمدی، ۹ دهک یارانه دریافت می‌کنند. میرکاظمی در ارتباط با تدابیر اتخاذ شده در خصوص اتباع خارجی نیز تصریح کرد: در این مرحله که روی کالاهای اساسی، یارانه داده می‌شود تصمیمی درخصوص این اتباع گرفته نشده است و تصمیمات تنها مربوط به مردم خودمان است. در مورد نان و دارو احتمالا باید برنامه‌ای دیده شود که تا اطلاع ثانوی یارانه آنها قطع نخواهد شد و همان روند سابق برای نان‌های خبازی و دارو ادامه دارد. اگر روش جایگزین بیاید برای آنها یک فکری می‌شود، اما در این مرحله برای اتباع بیگانه چیزی در نظر گرفته نشده است. رییس سازمان برنامه و بودجه در پاسخ به سوالی راجع به مسدود شدن حساب یارانه‌های واریزی و صحت این مساله گفت: این حساب بانکی کسانی است که قبلا یارانه می‌گرفتند و این یارانه نیز در همان جا رفته است و این مبلغ نگاه داشته شده است و هروقت طرح اجرا شود ماه به ماه آزاد می‌شود. وی درباره حذف یارانه معیشتی و یارانه ۴۵ هزار تومانی نیز یادآورشد: این یارانه‌ای که واریز شده است تجمیع یارانه معیشتی و ۴۵ هزار تومانی است که در یک حساب جمع شده است. میرکاظمی درباره کسانی که یارانه تا به حال دریافت نمی‌کردند نیز بیان کرد: وزارت رفاه، طبق قانون بودجه سه ماه فرصت داشته تا دهک‌ها را پالایش کند و آنهایی که درآمد بالا داشتند را تعیین تکلیف کند و کمک کند افراد جدید از دهک‌های پایین را که جا مانده بودند به این طرح وارد کند و وزارت رفاه این کار را انجام می‌دهد و اگر از خودشان سوال کنید اطلاعات دقیق‌تری به شما می‌دهند.

رییس سازمان برنامه و بودجه در پاسخ به سوالی راجع به اینکه ۶ ماه بررسی جامانده‌ها زمان می‌برد؟ گفت: من چنین چیزی را نشنیدم و قائدتا باید با وزارت رفاه صحبت شود که اگر چنین چیزی هست اصلاح شود و این روند تسریع شود و به سرعت بررسی کنند. هر زمانی هم که جواب دادند باید ما به‌التفاوت به آنها پرداخت شود. وی راجع به یارانه نان نیز اعلام کرد: تا زمانی که اطمینان حاصل نکنیم، هیچ اتفاقی برای مردم نمی‌افتد همین یارانه خبازی‌ها ادامه دارد و ممکن است تا پایان سال نیز این روند ادامه داشته باشد.میرکاظمی درباره زمان احتمالی برداشت یارانه‌ها نیز گفت: این موضوع باید در همین ماه تعیین تکلیف شود. نحوه هزینه کرد یارانه کالابرگی که بناست در ماه‌های آینده انجام شود دیگر ابهامی است که برای مردم به وجود آمده است. مجلس برای سال جاری با توجه به مجوزی که برای اصلاح نرخ ارز ترجیحی به دولت داد، آن را موظف به ارایه کالابرگ الکترونیک برای تامین کالاهای اساسی کرد. اما اخیرا با ورود دولت به اجرای قانون بودجه در رابطه با تغییر رویه تامین ارز واردات و اصلاح نظام یارانه‌ای، موضوع نحوه حمایت‌ها مطرح است که اعلام مسوولان دولتی از این حکایت داشت که برای شروع این جریان، دو مرحله یارانه نقدی ۳۰۰ تا ۴۰۰ تومانی به حساب خانوارهایی که توسط وزارت رفاه تعیین و دهک‌بندی شده‌اند، واریز خواهد کرد که این اتفاق افتاد و حساب یارانه بگیران شارژ شد. موضع دولت این بود که تا زمانی که بخواهد در مورد کالابرگ الکترونیک زیرساخت‌های لازم را مهیا و اجرایی کند، با توجه به زمانبر بودن آن فعلا پرداخت نقدی انجام داده است. دولت در حال راه‌اندازی سامانه‌ای برای همین موضوع است که طی آن شخص دارنده کارت می‌تواند با ورود به فروشگاه و با توجه به دستگاه‌های پوزی که در آن تعبیه شده، کالای اساسی خود را خرید کند. برای هر کالای اساسی یارانه مشخصی در نظر گرفته می‌شود که امکان خرید را با آن کارت بانکی خواهد داشت. دولت فعلا در حال برنامه‌ریزی برای اجرایی کردن کالابرگ الکترونیک است و اگر آن را به مرحله اجرا درآورد، دیگر افراد نمی‌توانند پولی که داخل حساب آنها شارژ شده، برای موارد غیر از کالای اساسی هزینه کنند. رییس سازمان برنامه و بودجه نیز با تاکید بر همین موضوع گفته که از مردم می‌خواهند یارانه‌ای که در هر ماه برای آنها شارژ می‌شود را فقط برای تامین مواد غذایی خرج کنند. نگرانی دیگری که در میان اقشار مختلف جامعه به وجود آمده، ایجاد موج جدیدی از گرانی کالا پس از تغییراتی است که دولت در دستور کار قرار داده است، موضوعی که وزیر اقتصاد می‌گوید برای آن برنامه‌ریزی‌های ویژه‌ای انجام شده است. احسان خاندوزی در حاشیه جلسه امروز هیات دولت درباره اصلاح نظام پرداخت یارانه‌ها گفت: با توجه به اینکه این سیاست ابعاد مختلفی دارد، دولت اساسا قبل از اینکه وارد مساله ارز ترجیحی و تغییر یارانه کالاهای اساسی شود، مصوبات مربوط به سایر بخش‌ها و اقلامی که می‌توانند تحت تاثیر قرار بگیرند مثل بازار خودرو، مسکن، بهداشت و... پیش از این تصمیم‌گیری کرده است. وی ادامه داد: اگر به مصوبات دولت در دو هفته گذشته نگاه کنید در مورد مسکن، بهداشت و درمان، خودرو و... وزرا مصوباتی را آورده بودند تا مطمئن شویم ابعاد این افزایش قیمت‌ها بر روی سایر کالاها از طریق سیاست‌های خنثی‌کننده جبران خواهد شد.وزیر اقتصاد بیان کرد: اما در مورد افزایش قیمت سایر کالاها باید بگویم به هرحال این اقلام، کالاهایی هستند که اقلام مشتقه دارند و با افزایش قیمت آنها، مشتقات آنها نیز باید به لحاظ اقتصادی تغییر قیمت متناسب داشته باشد. برای اینکه این اتفاق کنترل و مهار شود و یک باره در فضای روانی جامعه اضطراب ایجاد نکند، از پیش وزارت صمت یعنی سازمان حمایت از تولیدکننده و مصرف‌کننده مکلف شده است هم برای اقلام و هم برای مشتقاتشان قیمت‌گذاری اعلام کند و فکر کنم دستور جلسه امروز است که قیمت این اقلام نهایی شود و رسما به اتحادیه‌ها و اصناف اعلام شود و امروز ستاد تنظیم بازار آنها را مصوب خواهد کرد. وی در پایان گفت: امیدواریم با تلاش‌های وزرای بهداشت و راه و شهرسازی و غیره و سیاست‌هایی که در حوزه بهداشت، مسکن و... اتخاذ می‌شود خنثی‌کننده اثر قیمتی باشد. با وجود آنکه دولت گفته تنها افزایش قیمت مرغ، تخم مرغ، روغن و لبنیات مورد تایید است و قیمت‌ها در دیگر حوزه‌ها نباید افزایش پیدا کند اما باید دید در روزهای آینده اقتصاد ایران به این تحولات چه واکنشی نشان خواهد داد و آیا دولت می‌تواند در کنار اصلاح یارانه‌ها به هدف کاهش تورم خود نیز دست پیدا کند یا روند جدیدی در این حوزه کلید خواهد خورد.