ماجرای وعده‌های دولت و بانیان وضع موجود

مرتضی افقه

روز گذشته اظهاراتی توسط احسان خاندوزی وزیر اقتصاد دولت سیزدهم مطرح شد که مبتنی بر این اظهارات می‌توان به این نکته پی برد که چرا وضعیت اقتصادی کشور یک چنین وضعیتی پیدا کرده و از آن مهم‌تر چرا نشانه‌ای از بهبود در وضعیت اقتصادی و معیشتی کشور مشاهده نمی‌شود. خاندوزی در پاسخ به اظهارات رییس‌جمهور سابق تاکید کرده، «مجموع ذخایر اسکناس ارزی کشور در وضعیت خوبی در سال گذشته بود، اما این برای پرداخت‌های خدماتی است و به کار واردات کشور و حل مسائل تجارت کشور کمک نمی‌کند. خوب بود در کنار این شاخص‌ها به طبق نامه آقای واعظی به آقای نوبخت، مساله خزانه خالی، با بیش از 54 همت استفاده از تنخواه نیز اشاره می‌شد.» البته نحوه گفته‌ها و تصمیم‌سازی‌های ایشان اظهاراتی که قبل و بعد از انتخاب (اگر نگوییم انتصاب) به عنوان وزیر اقتصاد نشان داد که تجربه کمی با ساختارها و موانع تولید و پیشرفت در کشور دارند. به همین دلیل است که وعده‌های عجیب فراوانی از سوی ایشان مطرح شد. از جمله اینکه اظهار می‌کردند، می‌توانیم با سایر کشورها به خصوص همسایگان مناسبات اقتصادی دامنه‌داری را برنامه‌ریزی کنیم و دلارهای فراوانی را وارد کشور کنیم. اما واقعیت‌های اقتصادی کشور نشان داد که این وعده‌ها شدنی نیستند. دولت مرتب از بی‌کفایتی دولت روحانی صحبت می‌کند و استراتژی «بانیان وضع موجود» را پایه‌گذاری کرده، اما نقش خود را در بروز مشکلات منکر می‌شود. اما واقعیت‌ها نشان داد که مشکل اصلی اقتصاد کشور در شرایط فعلی مشکل تحریم‌ها و برخی مفاسد داخلی است. بنابراین اصولگرایان با هدف رای‌آوری بود که مدام از بی‌اثر بودن تحریم‌ها سخن می‌گفتند. البته دولت قبل هم از روی ناچاری و به دلیل تحریم‌ها بود که برخی منابع کشور را پیش‌خور کرده بود و از بانک مرکزی استقراض کرده بود و اوراق مشارکت می‌فروخت و.... به دولت قبل نمی‌توان خرده‌ای گرفت، چرا که مدام از ضرورت حل مشکل تحریم‌ها سخن می‌گفت و مشکلات را وابسته به مشکل فروش نفت می‌دانست، اما از دولت فعلی باید پرسید، شما که از فقدان اثرگذاری تحریم‌ها سخن می‌گفتید و اعتقادی به تحریم نداشتید، چرا وضعیت اقتصاد را به این روز انداختید؟ آقای جلیلی بارها تاکید کردند که هم نفت فروش می‌رود و هم ارزهای آن وارد کشور می‌شود. باید پرسید اگر نفت به فروش می‌رسد و ارز هم وارد کشور می‌شود چرا وضعیت اقتصاد و معیشت کشور این‌گونه است، چرا فقر در حال گسترش است و چرا مردم برای تهیه اقلام مصرفی خود هم مشکل دارند. مجموعه این گزاره‌ها یادآور این نکته است که دولت سیزدهم در حوزه مسائل اقتصادی و راهبردی کشور، رویکرد جناحی و سیاسی دارد و حاضر به پذیرش واقعیت‌های اقتصادی نیست. به همین دلیل از یک طرف مالیات‌ها را   افزایش داده و از سوی دیگر اقدام به آزادسازی قیمت‌ها کرده است. اما بار این برخوردهای سیاسی را مردمی تحمل می‌کنند که امروز در تامین اقلام ضروری خود با مشکل روبه‌رو هستند. در یک چنین شرایطی دولت به جای پاسخگویی به چرایی بر زمین ماندن وعده‌هایش در آتش دوقطبی اقتصادی می‌دمد و اقدام به پاسخگویی به اظهارات دولت قبل می‌کند. وزیر اقتصاد باید درباره وعده‌های اجرا نشده، پاسخ دهد و چرایی بروز مشکلات کشور. اینکه مدام از بانیان وضع موجود سخن بگویند و هیچ سهمی برای سوءمدیریت‌های خود قائل نشوند، نشان از یک مشکل ریشه‌ای در دولت دارد. مشکلی که انگار دولتمردان مایل به مشاهده آن نیستند و نمی‌خواهند آن را ببینند.