بورس تهران در اولين روز كاري هفته به علت واكنش نسبت به جنگ و اخبار حاصله واكنش نشان داد و در نهايت سرخ‌پوش شد؛ اما شرايط در دومين روز كاري هفته تغيير كرد و بازار توانست تا حدودي مثبت شود. طي چند وقت اخير بورس تهران حال و روز خوشي نداشته و شاخص‌كل از سقف تجربه‌‌‌‌‌‌‌شده در ارديبهشت ماه، 23درصد افت داشته است.
با افت تراز شاخص كل و ارزش ريالي بازار سهام بورس تهران در كنار افزايش نسبي قيمت دلار در اين روزها، ارزش دلاري بازار بورس تهران بار ديگر به يكي از كمترين سطوح خود (به جز بهمن ماه 1401) از زمان ريزش تاريخي سال 1399 رسيده است. ارزش ريالي بورس تهران در انتهاي معاملات روز ششم آبان ماه 1402 نزديك به 13 درصد كمتر از ارزش ريالي بورس تهران در تاريخ نوزدهم مرداد ماه سال 1399 است. با رشد ارزش دلار در بازار آزاد طي چند ساله اخير، تفاوت ميان ارزش دلاري سال 99 و روزهاي اخير بيش از اين حرف‌ها است. در ششم آبان ماه امسال نيز ارزش دلاري بورس تهران به سطح 130.8 ميليارد دلاري رسيد كه به نسبت ارزش دلاري مرداد ماه 1399 بيش از 63 درصد افت كرده است. افت 63 درصدي ارزش دلاري بورس تهران در سه ساله اخير يعني؛ نزديك به 226 ميليارد دلار از ارزش بورس تهران آب رفته، درحالي كه ارزش دلاري اين روزها به 140 ميليارد دلار نمي‌رسد. در حال حاضر بورس تهران با 37 درصد از ارزش دلاري تاريخي خود فعاليت مي‌كند كه در صورت تداوم رشد نرخ دلار در بازار آزاد يا ريزش تراز شاخص كل احتمال كاهش بيش از پيش آن نيز وجود دارد.
ريسك بازار سرمايه چيست؟
محمد حسين‌زاده، كارشناس بازار سرمايه درخصوص شرايط بازار نوشت: صرف ريسك بازارسرمايه اولين نكته‌اي است كه اين روزها بايد مورد توجه قرار بگيرد چرا كه به دليل سياست‌هاي انقباضي دولت و بانك مركزي، اين مهم بسيار كوچك شده و عملا جذابيت بازارهاي مالي از جمله بازارسرمايه را از بين برده و شرايط ركودي را بر آنها حاكم كرده است. اهالي بازارسرمايه براي سرخطي زدن در آن دسته از سهام كه گزارش عالي روانه كدال كردند، دست به ماشه بودند؛ اما نقدينگي بسيار كوچكي جهت نوسان‌گيري از اين دسته سهام كنار گذاشته شده بود و اميد واهي را در دل بازار ايجاد كرد. با توجه به كاهش صرف ريسك و جذابيت ابزارهاي با درآمد ثابت (بدون ريسك) عملكرد اينچنيني بازارسرمايه دور از ذهن نبود؛ البته كه بايد ريسك سياسي و اتفاقات اخير را مزيد بر علت دانست و توقعي بيش از آنچه اتفاق افتاده را نداشت.گزارش تابستان شركتهاي بازار سرمايه بسيار عالي نبودند؛ اما آنقدر هم بد نبود كه ريزش‌هاي شديد اتفاق بيفتد و در مجموع بازار سرمايه دچار ركود در معاملات است كه واكنش‌هاي اينچنيني با توجه به نقدينگي موجود در بازار عجيب نيست. باتوجه به تداوم سايه جنگ بر سر بازارسرمايه، سياست‌هاي انقباضي دولت و بانك‌مركزي و همچنين شدت پايين بودن ارزش معاملات، نمي‌توان انتظار عملكردي مناسب از بازار سرمايه داشت. دولت تا جايي كه بتواند، سعي مي‌كند اوراق خود را به فروش برساند و از اين محل تا حدودي تامين مالي انجام دهد، همچنين بايد توجه داشت كه دولت تا جايي كه توانست در فصل ماليات‌ها دريافتي داشت و نرخ حامل‌هاي انرژي را نيز تا حدودي تعيين تكليف كرده و همانطور كه ميدانيم نمي‌تواند كسري بودجه خود را به صفر برساند، به همين جهت بعيد به نظر مي‌رسد كه حداقل در شش ماهه باقي مانده سال جاري به سمت شركتهاي بورسي دست درازي كند. با كاهش نسبي انتظارات تورمي، باتوجه به سياست‌هاي انقباضي فعلي دولت و بانك مركزي و همچنين كاهش سرعت رشد نقدينگي به نظر نمي‌رسد كه دلار صرفا و در نتيجه فروش و درآمد عملياتي شركتهاي بورسي در كوتاه‌مدت از نتيجه‌اي اين خبر دستخوش تغيير شود.
بازار از دريچه معاملات
در معاملات روز يكشنبه هفتم آبان ماه 1402، شاخص كل بورس تهران 10 هزار و 101 واحد نسبت به روز كاري گذشته بالاتر ايستاد و به سطح يك ميليون و 961 هزار و 313 واحد رسيد. شاخص كل هم‌وزن بورس نيز با افزايش 5 هزار و 842 واحد در رقم 659 هزار و 14 واحدي ايستاد. شاخص كل فرابورس با رشد 157 واحدي به رقم 24 هزار و 60 واحد رسيد. همچنين شاخص هم وزن فرابورس با افزايش هزار و 579 واحد به سطح 116 هزار و 179 واحد رسيد. روز يكشنبه خالص تغيير مالكيت حقوقي به حقيقي بازار براي نهمين روز متوالي منفي شد و 270 ميليارد تومان پول حقيقي از بازار سهام خارج شد. در اين روز نماد خساپا بيشترين خروج پول حقيقي را داشت كه ارزش آن 41 ميليارد تومان بود. پس از خساپا، نمادهاي خودرو، فملي، وسديد و بازرگام بيشترين خروج پول حقيقي را داشتند. در ميان گروه‌ها نيز، خودرو، بانك‌ها و فلزات اساسي بيشترين خروج سرمايه حقيقي را ثبت كردند. در سوي ديگر، بيشترين ورود پول حقيقي به نمادهاي بوعلي، فسبزوار، كي بي‌سي و نيان تعلق داشت.
طي روز يكشنبه شپنا، فملي و فولاد نمادهاي سبزپوش بورس بودند كه بيشترين اثر را در رشد شاخص كل بورس داشتند. در مقابل نوري، شبهرن و تنوين از نمادهاي قرمز بودند كه اثر منفي بر شاخص داشتند. در فرابورس نيز نمادهاي خاور، بپاس و آريا بيشترين اثر افزايشي را بر شاخص داشتند و نمادهاي توسن، ساوه و فروژ بيشترين اثر كاهنده را بر شاخص كل فرابورس داشتند. در بين نمادهاي پرتراكنش بورس اين روز نماد خگستر بيشترين تراكنش را داشت و خساپا و خودرو در رتبه‌هاي بعدي قرار گرفتند. در فرابورس نيز خاور، فزر و نيان بيشترين تراكنش را داشتند. در اولين روز كاري هفته ارزش معاملات كل بازار سهام به 8 هزار و 487 ميليارد تومان رسيد. ارزش معاملات اوراق بدهي در بازار ثانويه 248 ميليارد تومان بود كه 3 درصد از ارزش كل معاملات بازار را در اين روز شامل مي‌شود. ارزش معاملات خرد نيز با كاهش 28 درصدي به نسبت روز معاملاتي قبل به رقم 3 هزار و 416 ميليارد تومان رسيد.
در معاملات اين روز نماد خگستر بيشترين ارزش معاملات بازار سهام را به خود اختصاص داد كه ارزش معاملات آن 95 ميليارد تومان بود. پس از خگستر، خودرو بيشترين ارزش معاملات را داشت و خساپا رتبه سوم بيشترين ارزش معاملات را به خود اختصاص داد و پس از آن، دو نماد ثشاهد و خاور در رتبه‌هاي بعدي بيشترين ارزش معاملات قرار گرفتند. در حجم معاملات نيز سهام خودرو با تعداد 393 ميليون و 804 هزار و 301 سهم در صدر قرار گرفته است. خساپا در رتبه دوم بيشترين حجم معاملات بازار قرار گرفت و رتبه سوم به شستا تعلق داشت. دو نماد خگستر و خاور نيز در رتبه‌هاي بعدي بيشترين حجم معاملات بازار قرار داشتند. در معاملات يكشنبه، 61 نماد صف خريد داشتند و 83 نماد با صف فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌هاي خريد با رشد 1230 درصدي نسبت به روز كاري قبل به 266 ميليارد تومان افزايش يافت و مجموع ارزش صف‌هاي فروش نيز با كاهش 43 درصدي به 662 ميليارد تومان رسيد.
