نماگر معاملات طي روزهاي گذشته روندهاي منفي بسيار تلخي را تجربه كرد و در نهايت با رشد شاخص كل بورس، ارزش دلاري بازار به كف رسيد! نكته قابل توجه اينجاست طي حدود 6 ماه گذشته يعني از 16 ارديبهشت ماه سال جاري تاكنون بيش از 50 ميليارد دلار ارز ارزش دلاري بازار سرمايه از دست رفته است. روز گذشته نيز برخلاف تزريق نقدينگي‌هاي مكرر بورس نتوانست روز خوبي را تجربه كند و شاهد سرخ‌پوشي شاخص بوديم. در اصل اين روند نشان مي‌دهد كه تزريق نقدينگي و دخالت مكرر نمي‌تواند شرايط بازار را تغيير دهد. بازار سرمايه به اعتماد نياز دارد و هيچ دخالتي حتي تزريق پول نمي‌تواند شرايط را تغيير دهد. به گفته كارشناسان دليل كاهش ارزش دلاري بورس روشن است؛ يعني اقتصاد ايران، اقتصادي است كه با دو مشكل روبروست؛ يك ارزش ريال و دو خروج سرمايه از بازار.دليل خروج سرمايه از بازار هم ريسك‌هاي اقتصادي، سياسي و بين‌المللي است. تلاقي اين با كاهش ارزش پول ملي باعث شده كه ارزش دلاري بورس ايران به پايين‌ترين حد خود در سال‌هاي اخير برسد. بازار سرمايه بالا و پايين‌هاي بسيار زيادي را تجربه كرده و در هر دوره‌اي فعالان با تكيه به ارزش دلاري بازار سعي داشتند بازار را با ثبات و شرايط خوب نشان دهند اما اكنون ارزش دلاري بورس به كف خود رسيده است. ارزش دلاري بازار سهام از تقسيم ارزش بازار (ماركت كپ كل شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس و فرابورس)، به دلار آزاد به دست مي‌آيد. البته در نوع ديگري از محاسبه، كارشناسان ارزش دلاري بازار را از تقسيم ارزش بازار به دلار نيما نيز به دست مي‌آورند. حال مساله اطمينان برروي اهميت ارزش دلاري بازار براي تحليل روند پيش‌روي بازار سهام مطرح مي‌شود كه غالبا اتفاق نظري بر آن در ميان تحليلگران وجود ندارد و هر سرمايه‌گذار بايد در ارتباط با اين مساله به صورت شخصي تصميم بگيرد. با اين وجود تجربه ثابت كرده است كه با هر موج صعودي اصلاح آن نيز در كمين است كه به نسبت شدت موج صعودي يا نزولي قدرت دارد و با توجه به روند صعودي با شيب تند در اسفند ماه اخير توصيه مي‌شود تا در سرمايه‌گذاري با انواع چشم‌انداز‌ها از احتمال اصلاح روند اخير شاخص كل بر حذر باشيد.
رشد بازارهاي موازي
اين كاهش ارزش دلاري بورس درحالي است كه شاهد رشد روز افزون در بازارهاي موازي هستيم؛ اما در مقابل بورس تهران روند نزولي به خود گرفته است. طلا روز جمعه به ۲۰۰۹ دلار و ۲۹ سنت در هر اونس رسيد كه بالاترين رقم از اواسط ماه مه بود. شتاب براي ايمني باعث شد تا طلا از قيمت ۱۸۰۹ دلار و ۵۰ سنت در ۶ اكتبر افزايش يابد و طلا را در مسير رشد ۸ درصدي در اين ماه قرار داد كه بيشترين ميزان از نوامبر ۲۰۲۲ است. كايل رودا، تحليلگر بازار مالي در Capital اظهار كرد كه بازگشت به زير ۲۰۰۰ دلار بسيار جزئي و قيمت همچنان نشان‌دهنده خطرات تشديد درگيري است. تمركز سرمايه‌گذاران اين هفته بر تصميم سياست پولي فدرال رزرو ايالات‌متحده در روز چهارشنبه و پس از آن گزارش ماهانه مشاغل ايالات‌متحده در روز جمعه است. همچنين بهاي معاملات نفت برنت براي تحويل در دسامبر با ۶۵ سنت معادل ۰.۷۴ درصد افزايش، به ۸۸ دلار و ۱۰ سنت در هر بشكه رسيد. بهاي معاملات نفت برنت براي تحويل در ژانويه، با ۶۳ سنت معادل ۰.۷۳ درصد افزايش، به ۸۶ دلار و ۹۸ سنت رسيد. بهاي معاملات وست تگزاس اينترمديت امريكا با ۶۷ سنت معادل ۰.۸۱ درصد افزايش، در ۸۲ دلار و ۹۸ سنت در هر بشكه ايستاد. به گفته لئون لي، تحليلگر شركت «سي‌ام سي ماركت»، اگرچه رژيم صهيونيستي عمليات زميني در غزه را آغاز كرد اما به سرعت عقب‌نشيني كرد. اگر اين درگيري‌ها گسترش پيدا كند، دورنماي عرضه محدودتر نفت به بازارها ممكن است نمايان شود. قيمت‌ها روز سه شنبه اصلاح فني پيدا كرده و بهبود يافتند و روند صعودي بيشتر در صورت انجام عمليات زميني توسط رژيم صهيونيستي، پيش بيني مي‌شود.
بورس تغيير روند مي‌دهد!
به گفته عليرضا سادات زماني كه ارزش دلاري بورس افت قابل توجهي داشته باشد در اين حالت يا روند بورس تغيير مي‌كند و بازار وارد روند صعودي مي‌شود يا اينكه ارزش دلار وارد يك روند نزولي مي‌شود. اين كارشناس اقتصادي با اشاره به اينكه ارزش دلاري بازار به كف خود رسيده است، گفت: زماني كه ارزش دلاري بورس افت قابل توجهي داشته باشد در اين حالت يا روند بورس تغيير مي‌كند و بازار وارد روند صعودي مي‌شود يا اينكه ارزش دلار وارد يك روند نزولي مي‌شود. سادات با بيان اينكه در موقعيت كنوني امكان افت ارزش دلار وجود ندارد، افزود: به همين دليل شاخص كل بورس بعد از يك دوره اصلاح زماني وارد روند صعودي مي‌شود و شايد مهم‌ترين دليلي كه منجر به بازگشت شاخص كل بورس به روند مثبت شده ريسك‌هاي سيستماتيك است. افت بازار سرمايه و رشد دارايي‌هايي مانند طلا در شرايطي كه كشورها با ريسك‌هاي سياسي، نظامي يا اجتماعي مواجهند امري مورد انتظار است. در تمامي مقطع ريسك سرمايه‌گذاري بيش از يك ماه بر فضاي كشور حاكم نبوده است در رابطه با ريسك تنش منطقه در صورتي كه دامنه آن در محدوده فعلي باقي بماند اين ريسك در قيمت‌هاي بازار سرمايه و بازار طلا ديده شده و ريزش ۵ درصدي بازار و تفاوت بازده ۱۴ درصدي بازار با طلا در واكنش اوليه نهايت چيزي است كه مي‌توان واكنش به ريسك خواند. حتي در شرايطي كه فضاي اقتصادي كشور با شديدترين ريسك‌ها مواجه بوده است، بازار سرمايه بيش از 10 درصد دچار ريزش نشده است و تفاوت بازده بازار با طلا در حدود ۲۰ درصد بوده است. نكته‌اي كه در اينجا وجود دارد اين است كه در تمامي مقطع ريسك سرمايه‌گذاري بيش از يك ماه بر فضاي كشور حاكم نبوده است و دوره بازگشت بازار سرمايه به نقطه اول بيش از يك فصل طول نكشيده است. در سناريو محتمل در رابطه با ريسك تنش منطقه در صورتي كه دامنه آن در محدوده فعلي باقي بماند اين ريسك در قيمت‌هاي بازار سرمايه و بازار طلا ديده شده و ريزش ۵ درصدي بازار و تفاوت بازده ۱۴ درصدي بازار با طلا در واكنش اوليه نهايت چيزي است كه مي‌توان واكنش به ريسك خواند، به همين دليل اگر افت بورس ادامه داشته باشد ديگر ارتباطي به تنش‌هاي منطقه نخواهد داشت، زيرا اثر آن روي شاخص بورس نمايان شده است.
سقوط مجددا شاخص كل بورس
طي معاملات شاخص كل بورس در چهارمين روز كاري هفته يعني سه‌شنبه، شاخص كل بورس تهران 206 واحد نسبت به روز كاري گذشته پايين‌تر ايستاد و به سطح يك ميليون و 981 هزار و 208 واحد رسيد. شاخص كل هم‌وزن بورس نيز با افزايش 118 واحد در رقم 670 هزار و 213 واحدي ايستاد. شاخص كل فرابورس با افت 32 واحدي به رقم 24 هزار و 308 واحد رسيد. همچنين شاخص هم وزن فرابورس با كاهش 160 واحد به سطح 118 هزار و 633 واحد رسيد. روز سه‌شنبه خالص تغيير مالكيت حقوقي به حقيقي بازار منفي شد و 415 ميليارد تومان پول حقيقي از بازار سهام خارج شد. در اين روز نماد وبملت بيشترين خروج پول حقيقي را داشت كه ارزش آن 39 ميليارد تومان بود. پس از وبملت، نمادهاي خساپا، آريان، شستا و شپنا بيشترين خروج پول حقيقي را داشتند. در ميان گروه‌ها نيز، بانك‌ها، خودرويي‌ها و فلزات اساسي بيشترين خروج سرمايه حقيقي را ثبت كردند. در سوي ديگر، بيشترين ورود پول حقيقي به نمادهاي ثفارس، اخابر، سنير، ثغرب و ثاخت تعلق داشت. طي روز معاملاتي اخير شتران، شبندر و خودرو نمادهاي قرمزپوش بورس بودند كه بيشترين اثر را در افت شاخص كل بورس داشتند. در مقابل اخابر، كگل و فولاد از نمادهاي سبز بودند كه اثر مثبت بر شاخص داشتند. در فرابورس نيز نمادهاي آريا، وسپهر و خاور بيشترين اثر كاهنده را بر شاخص داشتند و نمادهاي شگويا، ماديرا و بپيوند بيشترين اثر افزايشي را بر شاخص كل فرابورس داشتند.در بين نمادهاي پرتراكنش بورس نماد ثشاهد بيشترين تراكنش را داشت و خگستر و شستا در رتبه‌هاي بعدي قرار گرفتند. در فرابورس نيز خاور، شگويا و فزر بيشترين تراكنش را داشتند. روز سه‌شنبه ارزش معاملات كل بازار سهام به 6 هزار و 967 ميليارد تومان رسيد. ارزش معاملات اوراق بدهي در بازار ثانويه هزار و 715 ميليارد تومان بود كه 25 درصد از ارزش كل معاملات بازار را در اين روز شامل مي‌شود. ارزش معاملات خرد نيز با كاهش 15 درصدي به نسبت روز معاملاتي قبل به رقم 3 هزار و 218 ميليارد تومان رسيد. در معاملات نماد ثشاهد بيشترين ارزش معاملات بازار سهام را به خود اختصاص داد كه ارزش معاملات آن 88 ميليارد تومان بود.
پس از ثشاهد، خگستر بيشترين ارزش معاملات را داشت و وبملت رتبه سوم بيشترين ارزش معاملات را به خود اختصاص داد و پس از آن، دو نماد ثفارس و اخابر در رتبه‌هاي بعدي بيشترين ارزش معاملات قرار گرفتند. درحجم معاملات نيز سهام شستا با تعداد 345 ميليون و 834 هزار و 412 سهم در صدر قرار گرفته است. خساپا در رتبه دوم بيشترين حجم معاملات بازار قرار گرفت و رتبه سوم به خگستر تعلق داشت. دو نماد خودرو و وبملت نيز در رتبه‌هاي بعدي بيشترين حجم معاملات بازار قرار داشتند. در معاملات سه‌شنبه، 34 نماد صف خريد داشتند و 80 نماد با صف فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌هاي خريد با افت 53 درصدي نسبت به روز كاري قبل به 112 ميليارد تومان كاهش يافت و مجموع ارزش صف‌هاي فروش نيز با افزايش 17 درصدي به 588 ميليارد تومان رسيد.
