تعادل|
انتشار اطلاعيه‌اي از سوي شركت «هم‌آوا»، موسس كارخانه نوآوري آزادي تمام خوانندگان آن را در بهت فرو برد؛ به گزارش خبرآنلاين در متن اين اطلاعيه آمده است كه «در تاريخ ۸ آبان ماه ۱۴۰۲، وكيل شركت «آما» به همراه نماينده اداره كل ثبت اسناد و املاك استان تهران، بدون اعلام قبلي، به‌منظور تخليه كارخانه نوآوري آزادي در محل حاضر شدند. در نتيجه مذاكرات صورت‌گرفته، يك ماه فرصت داده شد تا كارخانه نوآوري آزادي در تاريخ ۸ آذرماه ۱۴۰۲ به صورت كامل تخليه شود. در غير اين صورت به گفته ايشان اين مكان توسط ضابطان قضايي با استفاده از يگان ويژه نيروي انتظامي تخليه خواهد شد.» گفتني است كه در هفته‌اي كه گذشت نيز اخباري مبني بر فروش اين ملك از طريق مزايده به‌صورت نقد و عمومي در تاريخ ۱۶ آبان، در رسانه‌ها منتشر شد.
۶ سال؛ از تاسيس تا ترخيص
اجاره يك كارخانه متروكه در حوالي ميدان آزادي تهران و بازسازي آن براساس كاربري جديد؛ منجر به تولد كارخانه نوآوري آزادي شد. در متن بيانيه شركت هم‌آوا در اين باره آمده است: «در سال ۱۳۹۶ موسسان و سهامداران شركت هم‌آوا، كارخانه نوآوري را به عنوان نخستين و بزرگ‌ترين مركز نوآوري ايران و منطقه بنا نهادند كه در نتيجه آن، كارخانه نوآوري با مساحتي بالغ بر ۱۸ هزار مترمربع، با هدف رفع تمامي نيازهاي كارآفرينان از مراحل استقرار، شكل‌دهي و شتاب‌دهي گرفته تا جذب سرمايه و ورود به بازارهاي اوليه در يك محل براي همه فعالان اكوسيستم كارآفريني تأسيس شد.»
تيم‌ها و شركت‌هاي متعددي در حوزه‌هاي هوش مصنوعي، سلامت و صنايع دارويي، فناوري ارتباطات و اطلاعات، خدمات مالي و بيمه، صنعت گردشگري، معماري و شهرسازي، خودروهاي هوشمند، كشاورزي نوين، توليد محتوا و رسانه و… در كارخانه نوآوري آزادي مشغول به فعاليت بوده و هستند.
قرارداد تمديد نشد
فضاي كارخانه نوآوري آزادي طي يك قرارداد پنج‌ساله، توسط شركت كارخانه نوآوري هم‌آوا از شركت صنعتي آما (مالك ملك كارخانه) تا پايان اسفندماه ۱۴۰۱ اجاره شده بود كه در دو سال پاياني آن، هيات‌مديره هم‌آوا با هدف تمديد قرارداد اجاره، با شركت آما وارد مذاكره شد. در نيمه دوم سال ۱۴۰۱ به تصميم معاون علمي و فناوري رياست دولت، پارك فناوري پرديس مسووليت مذاكره با شركت آما را به عهده گرفت. با اين حال، در اسفند ۱۴۰۱ شركت آما از طريق مراجع قضايي اعلام كرد كه حاضر به تمديد قرارداد نيست و قصد تغيير كاربري و فروش ملك را دارد.
شركت هم‌آوا در بيانيه اخير خود تأكيد مي‌كند كه با وجود مذاكرات متعدد و پيشنهاد مبلغ بسيار مناسب براي ادامه اجاره، نتيجه‌اي از اين مذاكرات حاصل نشده است. گفتني است كه شركت هم‌آوا به عنوان مستاجر و طرف قرارداد شركت آما، تخليه، فروش، تمديد يا عدم تمديد قرارداد را حق قانوني شركت آما دانسته و تابع قانون است.
سكوت دهقاني فيروزآبادي؛ سقوط يك ميراث!
در واقع مشكلات از آن‌جايي شروع شد كه پاي دولتي‌ها به فضاي استارت‌آپي باز شد. روئين صمدزاده، مشاور سابق طرح توسعه شركت هم‌آوا در ايكس (توييتر سابق) از مشكلاتي كه اين كارخانه با تغيير شيوه مديريتي، با آن مواجه شده است، پرده‌برداري كرد؛ بنابر گفته مشاور سابق طرح توسعه شركت هم‌آوا از زماني كه پاي پارك پرديس و دولتي‌ها به اين كارخانه باز شد، كارخانه تغيير كاربري داد و به جاي نيروي مولد در بخش نوآوري به نمايشگاهي براي نمايش نوآوري در كشور تبديل شد. با ورود پارك پرديس، وام‌هاي هنگفت به سمت صاحبان مشاغل در كارخانه نوآوري آزادي سرازير شد؛ وام‌هايي كه براي اهدافي غير از هدف توسعه‌اي كسب و كار مصرف شدند. در حالي كه مديران كارخانه كوچك‌ترين هزينه‌اي براي برطرف كردن نيازهاي زيرساختي و توسعه سيستم برق‌رساني نمي‌كردند اما شركت‌هايي كه در اين كارخانه مستقر شده بودند، بنابر سياست‌هاي كاري خود و در فضاي استيجاري متحمل پرداخت هزينه‌هاي هنگفتي براي توسعه اكوسيستم كسب و كار خود، شدند. هزينه‌اي كه بي‌پاسخ نماند و منجر به جذب نخبگان و تقويت نيروي كار شد. از زماني كه كارخانه نوآوري آزادي در دست پارك پرديس افتاد، روز به روز فرآيند دولتي‌سازي كارخانه تقويت شد و فضاي استارت‌آپي جاي خود را به محيطي دولتي داد كه درآن قوانين عجيبي وضع مي‌شد و حراست اجازه هرگونه برخوردي با فعالان اين فضا را داشت!
قرار گرفتن كسب و كارها در لبه تيغ
جداي از ضرر هنگفتي كه منحل شدن اين كارخانه به فضاي استارت‌آپي كشور وارد مي‌كند؛ فرصت يك ماهه براي تخليه كارخانه نيز چالش‌برانگيز خواهد بود. بنابر اطلاعيه هم‌آوا امكان انتقال مراكز متعدد نوآوري ازجمله مركز دانش‌بنيان دارويي يا استوديوي تلويزيوني با پخش مداوم زنده طي اين ضرب‌الاجل يك‌ماهه وجود ندارد. بروز مشكلات زيادي در فعاليت‌هاي آزادكاران، فضاهاي كاري مشترك، استارتاپ‌ها، شتاب‌دهنده‌ها و همچنين اختلال در عمليات خدمات آنلاين روزانه ميليون‌ها شهروند ايراني كه از محل كارخانه نوآوري آزادي ارايه مي‌شود از ديگر مسائلي است كه شركت هم‌آوا با عنوان كردن آنها، تخليه در اين زمان كوتاه يك‌ماهه را عملاً غير قابل اجرا مي‌داند.
در اين بيانيه تأكيد شده است كه تخليه قهري كارخانه مي‌تواند صدها ميليارد تومان خسارت مادي و معنوي به اقتصاد شركت‌ها وارد كند و سبب نارضايتي ميليون‌ها شهروند شود كه تبعات منفي و گسترده‌اي در شبكه‌هاي اجتماعي و رسانه‌ها در پي خواهد داشت.
سكوت معاونت علمي، فناوري و اقتصاد دانش‌بنيان دولت سيزدهم
سياوش صفاريان‌پور، مجري و روزنامه‌نگار حوزه علم، در خصوص وضعيتي كه براي كارخانه نوآوري آزادي پيش آمده است و با اشاره به اينكه در دوره معاونت سورنا ستاري «كارخانه نوآوري» به عنوان فضايي براي تجربه‌سازي، تعامل، آموختن و توسعه توسعه پيدا كرد تا بستري براي دور شدن اقتصاد كشور از فضاي نفتي باشد؛ در ايكس (توييتر سابق) نوشت: «بايد ديد كه روح‌الله دهقاني فيروزآبادي كه در دولت سيزدهم به جاي سورنا ستاري قرار گرفته است، چه نقشي براي تداوم مسير و حفظ اين ميراث بازي خواهد كرد؟»
