«آب» گرفتار اختلاف نهادها در زمینه تخصیص اعتبارات
گروه انرژی
از دیرباز به آب میگفتند: «مایه حیات». اما به نظر میرسد درکشور ایران با وجود رایج بودن این اصطلاح، باور چندانی نسبت به حیاتی بودن آن حداقل درمیان مسوولان کشور وجود ندارد. شاید شاهدی بر این مدعا اختلافاتی باشد که در زمینه مدیریت طرحهای آب و حوزه آب درکشور وجود دارد. نیمههای تابستان نشستی در شرکت مدیریت منابع آب ایران میان وزارت نیرو و جهاد کشاورزی برگزار شد. یکی از اصلیترین بحثهایی که در آن نشست مطرح شد، بحث اعتبار یکی از مهمترین طرحهای آبی کشور یعنی طرح احیا و تعادلبخشی آبهای زیرزمینی بود. پیگیریهای خبرنگار «تعادل» در مورد وضعیت تخصیص بودجه به این طرح از اختلاف میان سازمان مدیریت برنامهریزی بودجه با وزارت نیرو در زمینه اولویت بودجهدهی به این طرح پرده برداشت. اما اکنون خبری آمده که نشان میدهد اختلاف میان وزارت نیرو و سازمان مدیریت برنامهریزی بودجه فراگیرتر است. در این خبر کوتاه حمیدرضا تشیعی معاون بهرهبرداری شرکت آب و فاضلاب کشور گفته است که در برنامه پنجم توسعه باید 690میلیارد تومان اعتبار برای اصلاح و بازسازی شبکههای آب اختصاص مییافت که فقط 25میلیارد تومان به دست این شرکت رسیده است. تشیعی
تاکید کرده که پیگیریهای بسیاری در این زمینه انجام شده است اما با این وجود نتیجه مطلوبی دریافت نشده است. پیشتر در مورد طرح احیا و تعادلبخشی آبهای زیرزمینی نیز همین سخنان ازسوی مسوولان این بخش شنیده شده است. براساس گزارشهای پیشین «تعادل»، عبدالله فاضلی دبیر ستاد احیای آبهای زیرزمینی در روز 22شهریور سال جاری از نامهیی خبر داده بود که حمید چیتچیان برای محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت نوشته بود و با وجود گذشت دوهفته تا آن تاریخ هنوز جواب کتبی دریافت نکرده بود. علاوه بر این نامه فاضلی تاکید میکرد که آنها نیز جلسهیی با سازمان مدیریت و برنامهریزی بودجه داشتهاند و تنها نتیجهیی که از آن حاصل شده بود، پیشنویس موافقتنامه بین شرکتها و سازمانهای آب است.
بیش از پنج سال از ماجرای طرح احیا و تعادلبخشی آبهای زیرزمینی میگذرد اما هنوز بر سر اعتباردهی به این طرح اختلاف وجود دارد. روز شنبه 24 مرداد جلسهیی مشترک میان وزرا، معاونان و مدیران وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی در مورد این طرح برگزار شد که در آن جلسه مسوولان وزارت نیرو ادعا میکردند سازمان مدیریت و برنامهریزی با وجود ادعاهایی که در زمینه اولویت داشتن این طرح دارد، هنوز بودجه مورد نظر را به آنها نداده است. در آن جلسه رحیم میدانی معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا از سازمان مدیریت گلایه کرد و گفت: «برای بنده که متولی سدها هم هستم اولویت تعادلبخشی بیشتر از اعتبار سدهاست. این طرح باید در اولویت آنها هم قرار گیرد.» این درحالی است که براساس گزارش سازمان ملل متحد آبهای زیرزمینی جزو اصلیترین ذخایر طبیعی زمین به شمار میروند. حفاظت از منابع آبهای زیرزمینی امری بسیار پیچیده است و به مراقبتهای محلی و منطقهیی نیاز دارد. البته نظام آبخوانداری فرامرزی ابعاد پیچیدهیی در سطح بینالمللی به این ماجرا اضافه میکنند. همکاریها و ابتکارات بینالمللی میتواند ارزشافزوده چشمگیری در این باره به همراه داشته باشد.
این همکاریها و مشارکتهای بینالمللی به ارتقای آگاهی عمومی کمک بسیاری میکند و در نتیجه به ابزاری برای مدیریت بهتر تبدیل میشود. این مساله جزو اهداف توسعه هزاره است و باید در اولویت انسانها قرار گیرد اما گویا درکشور ما هنوز برخی مسوولان به این مساله باور ندارند. رضا راعی مدیرکل دفتر مطالعات پایه منابع آب نیز درهمان جلسه مشترک وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی به «تعادل» گفت: «به نظر میرسد آنها (مسوولان در سازمان مدیریت) مشکل را درک نکردهاند و به همین خاطر آن را در اولویت خود قرار ندادهاند.»
اکنون تسنیم در روز شنبه 18 مهر خبری منتشر کرده که نشان میدهد اختلاف میان سازمان مدیریت و وزارت نیرو دارد فراگیرتر از مساله تخصیص بودجه و اعتباردهی به طرح احیا و تعادلبخشی است. در این خبر آمده است معاون بهرهبرداری شرکت آب و فاضلاب کشور گفت: «در برنامه پنجم توسعه باید 690میلیارد تومان اعتبار برای اصلاح و بازسازی شبکههای آب اختصاص مییافت که فقط 25میلیارد تومان به دست ما رسید. با وجود پیگیریهای انجام شده از سازمان مدیریت نتیجه مطلوبی دریافت نشد.» حمیدرضا تشیعی در گفتوگو با خبرنگار تلویزیون افزوده است: «با توجه به فرسودگی 40درصدی شبکههای توزیع و گسترش دامنه خشکسالی درکشور برای مدیریت و جلوگیری از هدررفت آب، اقدام به نشتیابی این شبکهها کردیم.»
وی اظهار داشت: اعتبار تعیین شده در برنامه پنجم برای اصلاح و بازسازی شبکههای آب متناسب با قیمت سال89 بوده است که با توجه به رشد 2برابری قیمتها، باید حداقل 1000میلیارد تومان سالانه برای این طرح به شرکتهای آب و فاضلاب اختصاص یابد.
تشیعی با اشاره به قرارگرفتن طرح نشتیابی و کنترل نشت در شبکههای توزیع با بهرهگیری از فناوریهای جدید تصریح کرد: پارسال طرح نشتیابی در 14هزارو505کیلومتر از شبکههای توزیع، 400کیلومتر در مسیر خطوط انتقال و بیش از یکمیلیون و288هزار رشته از انشعاب مشترکان خانگی که بیشترین نشت را دارد، انجام شده است.
معاون بهرهبرداری شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور حفاظت از منابع آبی قابل شرب را بسیار ضروری دانست و افزود: به جای سرمایهگذاریهای کلان درفاصلههای دور و تامین منابع جدید که هر روز درحال افت هستند، باید مانع هدررفت آب شویم.
تشیعی گفت: سازمان مدیریت و برنامهریزی باید دراختصاص اعتبار به شرکتهای آب و فاضلاب کمک کند این درحالی که درچند سال گذشته با وجود پیگیریهای انجام شده، نتیجه مطلوبی از این سازمان دریافت نشده است.