تورم تولیدکننده بخش صنعت منفی نیمدرصد
رکود و افت قیمتهای جهانی دو عامل کاهش تورم تولیدکننده بخش صنعت
گروه اقتصاد کلان|
مرکز آمار ایران نرخ تورم تولیدکننده بخش صنعت در فصل زمستان 94 را اعلام کرد. بر این اساس،درصد تغییرات شاخص کل قیمت تولیدکننده بخش صنعت در 4 فصل منتهی به فصل زمستان سال 1394 نسبت به دوره مشابه سال قبل (نرخ تورم تولیدکننده کل بخش صنعت) منفی 5/0درصد اعلام شده است. دستیابی به این رقم که در ادامه سیاستهای دولت یازدهم در مهار تورم محقق شده است، نشان میدهد بخش صنعت نیز همگام با سایر بخشها در حال چشیدن طعم کاهش نرخ تورم است. با این حال، با بررسی بخشهایی که بیشترین تاثیرگذاری را در کاهش شاخص تورم تولیدکننده کل بخش صنعت داشتهاند، پیشبینی میشود، افت قیمت جهانی مواد اولیه بیشترین تاثیر را در شاخص کل در این بخش داشته است. بخش فلزات اساسی، صنایع محصولات شیمیایی و سایر محصولات کانیهای غیرفلزی بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص کل در فصل زمستان سال گذشته داشتهاند.
بدینترتیب دور از انتظار نیست که کاهش قیمت جهانی فلزات اساسی و بهطور کلی مواد معدنی همگام با افت بهای جهانی نفت، منفی شدن شاخص تورم تولیدکننده بخش صنعت را رقم زده باشد. بر اساس اعلان مرکز آمار ایران، کاهش نرخ تورم تولیدکننده بخش صنعت شاخص قیمت تولیدکننده بخش صنعت در فصل زمستان 1394 به عدد 6/189 رسید که نسبت به فصل قبل از آن 3/0درصد و نسبت به فصل مشابه سال قبل از آن (نرخ تورم نقطه به نقطه تولیدکننده کل بخش صنعت) یکدرصد افزایش داشته است. بر اساس این گزارش، شاخص قیمت تولیدکننده کل بخش صنعت در زمستان سال 94 نسبت به فصل قبل 3/0درصد و نسبت به زمستان سال 93 یکدرصد افزایش یافته است. نرخ تورم تولیدکننده بخش صنعت در پاییز سال گذشته نیز کاهش 8/1درصدی را نسبت به فصل تابستان نشان داد. در همین حال تورم تولیدکننده بخش صنعت در پاییز سال گذشته نسبت به پاییز سال 93 کاهش 8/2درصدی را نشان میداد.
بیشترین تاثیر مثبت روی شاخص کل
براساس این گزارش، بخشهای زیر به ترتیب بیشترین تاثیر را در تغییرات فصلی این شاخص داشتهاند: شاخص قیمت بخش«صنایع تولید زغالسنگ- پالایشگاههای نفت» با 8/2درصد افزایش نسبت به فصل قبل و رسیدن به عدد6/164، بیشترین تاثیر را در افزایش شاخص کل فصل زمستان داشته است. رشته فعالیت «تولید فرآوردههای نفتی تصفیه شده» با 8/2درصد افزایش نسبت به فصل قبل بیشترین تاثیر را در افزایش شاخص این بخش داشته است.
همچنین شاخص قیمت بخش «صنایع مواد غذایی و آشامیدنی» با 7/1درصد افزایش نسبت به فصل قبل به عدد 2/239 رسید. این بخش رتبه دوم تاثیرگذاری در افزایش شاخص کل را به خود اختصاص داده است. رشته فعالیتهای «کشتار دام و طیور» با 5/14درصد و «آمادهسازی و آرد کردن غلات و حبوبات» با 3/1درصد افزایش نسبت به فصل قبل، به ترتیب بیشترین تاثیر را در افزایش شاخص این بخش داشتهاند. بخشهای «تولید وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر» با 1/0درصد و «تولید ماشینآلات و تجهیزات طبقهبندی نشده در جای دیگر» با 4/0درصد افزایش نسبت به فصل قبل به ترتیب رتبههای بعدی را در افزایش شاخص کل داشتهاند. عدد شاخص قیمت مربوط به بخش «تولید محصولات از توتون، تنباکو و سیگار» نسبت به فصل قبل بدون تغییر بوده است.
افت قیمت جهانی کاهش تورم را رقم زد
شاخص قیمت بخشهای «تولید فلزات اساسی» با 1/4درصد کاهش نسبت به فصل قبل و رسیدن به عدد 5/165، «صنایع محصولات شیمیایی» با 1/3درصد کاهش نسبت به فصل قبل و رسیدن به عدد 9/195 و «تولید سایر محصولات کانی
غیر فلزی» با 9/1درصد کاهش نسبت به فصل قبل و رسیدن به عدد 2/180 به ترتیب بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص کل در فصل مورد نظر داشتهاند.
تغییرات شاخص قیمت در سایر بخشها، تاثیر جزیی در تغییر شاخص کل بخش صنعت داشته است. در میان این بخشها اعداد شاخص مربوط به بخشهای «ماشینآلات و دستگاههای مولد وانتقال برق»، «تولید منسوجات»، «تولید محصولات لاستیکی و پلاستیکی»، «تولید کاغذ و محصولات کاغذی»، «دباغی، عمل آوردن چرم و ساخت کیف و چمدان»، «تولید چوب و محصولات چوبی و چوب پنبه»، «تولید رادیو، تلویزیون و دستگاهها و وسایل ارتباطی» و «تولید مبلمان و مصنوعات» نسبت به فصل قبل کاهش داشته است. گزارش مرکز آمار ایران نشان میدهد، تورم فصلی تولید در بخش صنعت از بهار سال گذشته روند کاهشی به خود گرفته است. این شاخص در بهار سال 94، 7/2درصد اعلام شده بود که در تابستان به صفر رسید. همچنین تورم فصلی در پاییز سال گذشته منفی 8/1درصد اعلام شد که موید روند کاهشی تورم تولیدکننده بخش صنعت در سال گذشته
است. اما شاخص تورم فصلی تولیدکننده بخش صنعت در زمستان سال گذشته باز هم مثبت شد و به 3/0درصد افزایش یافت که این افزایش را میتوان دستخوش افزایش گردش نقدینگی و تورم در ماههای پایانی سال دانست. همچنین سال نو میلادی و تغییر نرخ جهانی برخی مواد اولیه و اعلام نرخهای جدید نیز میتواند دلیلی بر مثبت شدن نرخ تورم فصلی تولیدکننده بخش صنعت
در زمستان سال گذشته باشد.
رد پای رکود در کاهش تورم تولیدکننده صنعت
گرچه منفی شدن شاخص تولیدکننده بخش صنعت را میتوان نقطه مثبتی قلمداد کرد اما در بررسی این رویداد، عوامل متعددی عنوان میشود.فارغ از مقوله افت قیمتهای جهانی مواد اولیه دلایل دیگری برای این کاهش تورم عنوان میشود. هرچند سیاستهای دولت یازدهم نیز در راستای مهار تورم است و در این زمینه تاکنون موفق عمل کرده، اما باید عوامل دیگری را نیز در افت شخص بهای تولیدکننده بخش صنعت جستوجو کرد. در این میان، سیاست ارزی دولت هرچند توانسته است، نوسانات ارزی را به حداقل برساند و ثبات نسبی را بر بازار ارز حاکم کند، اما این تاثیر هم میتواند جهت تثبیت هزینههای تولید موثر واقع شود و نه کاهش آن. در این رابطه کارشناسان بر این باورند که رکود حاکم بر فضای اقتصادی و کسب و کار را دلیلی موثر برای افت شاخص بهای تولیدکننده بخش صنعت قلمداد میکنند. نبود تقاضا برای مواد اولیه و نهادههای تولید، دپوی محصولات تولیدشده و انبارهای پری که تولیدکنندگان از فروش آنها ناتوانند، سبب شده است تا هزینه تامین مواد اولیه برای تولیدکنندگان کاهش یابد.
رکودزدایی منافاتی با مهار تورم ندارد
در کاهش شاخص بهای تولیدکننده بخش صنعت هم میتوان به خوبی رد پای رکود را دید.
در این رابطه، «مهدی پورقاضی» عضو هیات نمایندگان اتاق تهران افت شاخص بهای تولیدکننده بخش صنعت را ناشی از رکود میداند و میگوید: «وقتی خریداری برای اقلام وجود ندارد، قیمتها به صورت طبیعی کاهش پیدا میکند.»پورقاضی در گفتوگو با «تعادل» با بیان اینکه بخش صنعت هنوز افت شاخص بهای تولیدکننده را احساس نکرده است، میافزاید: «با این حال، این روند کاهشی تورم تولیدکننده بخش صنعت اتفاق مثبتی است و میتواند در برقراری رونق در این بخش موثر واقع شود.»این عضو هیات نمایندگان اتاق تهران میگوید: «باید اجازه دهیم آرامش در فضای اقتصادی حاکم شود.
اگر آرامش برقرار شود و ارتباطات بینالمللی شکل بگیرد، شاهد کاهش بیشتر نرخ تورم و بازگشت رونق به فعالیتهای اقتصادی خواهیم بود.»پورقاضی در پاسخ به این پرسش که مهار تورم در اولویت است یا رکودزدایی، اینگونه توضیح میدهد: «دلیلی ندارد برای برطرف کردن رکود، به تورم دامن بزنیم. مهمترین اولویت ما در حال حاضر این است که کار جدید وارد کشور کنیم، ارتباطات صادراتی را برقرار کنیم و سرمایهگذاران خارجی را به داخل کشور بیاوریم تا بدینترتیب اقتصاد به تحرک درآید.»
گرچه رکود و نبود تقاضا برای مواد اولیه در کنار کاهش بهای جهانی مواد اولیه و نهادههای تولید را میتوان از مهمترین عوامل کاهش شاخص بهای تولیدکننده بخش صنعت قلمداد کرد برقراری ارتباط با سرمایهگذاران خارجی فرصتی مغتنم است تا در سایه کاهش تورم، بتوان رکود را نیز از این بخش زدود.