امنیت و توسعه در گرو تامین انرژی
ادامه از صفحه اول:
وی همچنین به محدود کردن واردات بنزین در دوران تحریم اشاره کرد و گفت: خودکفایی در زمینه نفت و فرآوردههای نفتی به ویژه بنزین و گازوئیل بسیار مهم و برای یک کشور حیاتی است.
حسن روحانی در ادامه با تاکید بر خودکفایی در زمینه انرژی به اتفاقات چند سال گذشته در زمینه قطع گاز ایران از سوی یکی از کشورهای همسایه در سرمای زمستان اشاره کرد و افزود: نیاز به واردات سبب شد کشور دوست و همسایه برای قیمت گاز از ترفندهای مختلفی استفاده کند. رییسجمهور گفت: آمارهای فعلی نشان میدهد که مسیر تحول چگونه بوده است، سال پیروزی انقلاب اسلامی در سال ٥٧ تولید و مصرف گاز سالانه ٢,٥میلیارد مترمکعب بوده است و برای سال ٩٦ (سال آینده) برآورد آن ٢٨٤میلیارد مترمکعب بوده است که مقایسه این دو رقم نشان میدهد مسیر تحول در طول این ٣8 -٣7 سال چگونه بوده است. روحانی افزود: اینکه در سال ٥٧ جمعیت زیر پوشش گاز کمتر از یکدرصد بوده و امروز این آمار بالای ٩٠درصد است و هدفگذاری آن است که سال ٩٦ به ٩٥درصد برسد- یعنی همه جمعیت کشور را زیر پوشش قرار دهیم- کار بزرگی است. رییس قوه مجریه با اعلام اینکه انقلاب به معنای مستقل بودن، دست نیاز به سوی کسی دراز نکردن، با اراده خود تصمیم گرفتن، به رای مردم خود متکی بودن، فقط سر در برابر مردم خود فروآوردن است، خاطرنشان کرد: انقلاب به معنای ملت آزاد، آزادی اندیشه، آزادی بیان، آزادی
نقد و انتقاد است.
رییسجمهوری گفت: یکی از موارد قابل ملاحظه برای انقلابی ماندن، مستقل ماندن و خودکفا بودن مساله انرژی، نفت و گاز است. روحانی با اشاره به اینکه زمستان پارسال نخستین سالی بود که مدیران شرکت ملی گاز ایران به مردم اعلام کردند که بدون نگرانی میتوانند گاز مصرف کنند، گفت: در سالهای گذشته همیشه هشدار به مردم برای قطع گاز داده میشد ولی پارسال مردم زمستان را با آرامش و آسایش بدون ترس از قطعی و کمبود گاز سپری کردند.
امنیت در گرو تامین انرژی
رییسجمهوری ادامه داد: امنیت تنها به معنای نبود تیر و تفنگ نیست، امنیت یعنی آسایش و آرامش مردم، امنیت یعنی مردم دستشان برای استفاده از گاز و منابع طبیعی کشورشان باز است و نیروگاهها از سوخت پاک استفاده میکنند، امنیت یعنی هوای پاک و سالم که تمامی اینها را مرهون تلاش دستاندرکاران صنایع کشور هستیم.
روحانی با تشکر از تمامی عوامل تولید و توزیع گاز در کشور اظهار کرد: امروز مدیران صنعت نفت و گاز کشور باید به برداشت از میدانهای مشترک و بازیافت منابع توجه ویژهیی داشته باشند چراکه کشور از این دو مجرا دچار زیان میشود. رییسجمهوری با اشاره به اینکه از ابتدای کار دولت یازدهم تاکنون با تکمیل فازهای ١٢، ١٥، ١٦ و ١٧ پارس جنوبی١٤٠میلیون مترمکعب به ظرفیت تولید گاز کشور افزوده شد، گفت: تا پایان امسال با تکمیل فازهای ١٨، ١٩، ٢٠ و ٢٢ پارس جنوبی ١٤٠میلیون مترمکعب دیگر به ظرفیت گازی کشور اضافه خواهد شد که این به معنای سرافرازی و سربلندی ایران است. روحانی با بیان اینکه توسعه فازهای پارسال جنوبی تا سال ٩٦ به پایان خواهد رسید، افزود: هماکنون بیش از ٥٠درصد گاز کشور از پارس جنوبی تامین میشود، در حالی که سال ٩٢ تنها ٣٨,٧درصد از منابع گازی کشور از این میدان تامین میشد.
دستاوردهای برجام
رییسجمهوری با اشاره به اینکه برجام برای مردم ایران عزت، اقتدار، آرامش و امنیت به دنبال داشته است، گفت: در فضای تحریم مجبور بودیم از یک یا دو کشور با هر قیمت، شرایط و کیفیتی نیازمان را تامین کنیم اما دستاورد برجام انتخاب و آزادی عمل بوده است بهطوریکه حق انتخاب بهترین و ارزانترین محصولات مورد نیاز خود را پیدا کردهایم.
وی با تاکید بر اینکه برای بعضی افراد فرقی ندارد ایران عزت داشته باشد یا نه، در حالی که انقلاب از روز اول به دنبال عزت و سربلندی ملت بوده است، افزود: عزت ما در سایه ارداه ماست، اراده ما در سایه سیاست درست ماست و سیاست درست در سایه خردورزی و نه شعار دادن است.
وی گفت: زمان تحریم برای ما تعیین میکردند ایران تنها یک میلیون بشکه نفت میتواند بفروشد نه یک میلیون و 10بشکه؛ اما با برجام این ایران است که سهم و وزن خود را در بازار مشخص میکند و کسی نمیتواند به ما زور بگوید. به گفته وی، امروز ٢,٥میلیون بشکه نفت خام و میعانات گازی با توجه به شرایط کشور صادر میکنیم و فردا براساس مصلحت کشور هر میزان که بخواهیم تولید و صادر خواهیم کرد.
آمارهای آقای وزیر
بیژن زنگنه وزیر نفت، به عنوان دیگر سخنران مراسم 50سالگی شرکت ملی گاز، بیش از هرچیز به ارائه آمارهایی از وضعیت فعالیت صنعت گاز ایران در بخشهای مختلف تولید و توزیع پرداخت. زنگنه با اشاره به اینکه شرکت ملی گاز ایران یکی از گستردهترین شبکههای خدمات رسانی در سطح کشور را در اختیار دارد، اظهار کرد: هماکنون حدود ٩٠درصد جمعیت کشور که شامل ٩٩درصد جمعیت شهری و بیش از ٦٠درصد جمعیت روستایی است تحت پوشش شبکه گازرسانی قرار دارند. وزیر نفت تصریح کرد: پیش بینی میکنیم مصرف گاز کشور در سال ٩٦ به ٢٨٤میلیارد مترمکعب بالغ شود و این به آن معناست که طی سالهای ٩٢ تا ٩٦ مصرف گاز در کشور رشد ٢برابری را تجربه خواهد کرد. وزیر نفت با اشاره به اینکه جمعیت تحت پوشش شبکه گازرسانی کشور در سال ٥٧ کمتر از یکدرصد بوده است، ادامه داد: جمعیت تحت پوشش شبکه گازرسانی در سالهای 7٦، 68 و ٨٤ به ترتیب به ٩، ٢٧ و ٦١,٨درصد کشور بوده است که این رقم در سال ٩٢ به ٨٧ و اواخر پارسال به ٩٠درصد رسیده است. وی با اشاره به اینکه نمیتوان از گاز صحبت کرد و به تولید اشارهیی نداشت، تولید از پارس جنوبی را از مهمترین مسائل صنعت نفت عنوان کرد و گفت:
تولید از پارس جنوبی در سال ٨٤، ٤١میلیارد مترمکعب بوده که در سال ٩٢ به ٩٥میلیارد مترمکعب و در سال ٩٤ به ١٣٠میلیارد مترمکعب افزایش یافته است.
برنامه صادراتی به همسایهها
زنگنه به افزایش ظرفیت پالایش گاز در ایران نیز اشاره کرد و گفت: در حالی که ظرفیت پالایش گاز در سال ٥٧، ٣١میلیون مترمکعب بوده است این رقم در سال ٩٢ به ٥٤٨میلیون مترمکعب رسید و پیشبینی میشود در سال ٩٦ به هزار میلیون مترمکعب برسد.
وی با بیان اینکه حدود ٧٠درصد سبد انرژی کشور را گاز تشکیل میدهد، افزود: طی ٢سال آینده، فرآوردههای مایع تنها برای بخشی از حوزه حمل و نقل مصرف خواهد شد و مصرف گاز مایع، نفت سفید و نفت کوره نخواهیم داشت.
به گفته زنگنه، برای افزایش صادرات گاز به روزانه ٢٠٠میلیون مترمکعب برنامهریزی شده است و در این زمینه صادرات گاز با خط لوله به کشورهای همسایه و پروژه ایران ال ان جی، در اولویت هستند. وزیر نفت با اشاره به نسل جدید پتروشیمیها که با اتکا به صنعت گاز در سالهای گذشته بنیان گذاشته شدهاند، به تولید محصولات پتروشیمی اشاره کرد و گفت: در سه ماه نخست امسال در پتروشیمیهایی که با اتکا به گاز تولید میکنند درمجموع 3میلیون و ١٩٣هزار تن بوده است در حالی که این رقم در مدت مشابه پارسال ٢میلیون و ٨٦٨هزار تن بوده است. وی یادآور شد: هماکنون صنایع مشکل خوراک ندارند و تولید پتروشیمیها رو به افزایش است.
پیام حضور روحانی در جشن گاز
زنگنه با بیان اینکه خوشحالم که امروز از طرف کارکنان صنعت نفت و به ویژه کارکنان شرکت ملی گاز ایران به رییسجمهوری و همراهان ایشان خوشامد میگوییم، ادامه داد: حضور رییسجمهوری در این جمع و اهتمام ایشان به پیشبرد فعالیتهای صنعت نفت پیام مهمی برای این صنعت دارد. وی با اشاره به آمارهای ذکر شده در حوزه تولید و توزیع گاز، خاطرنشان کرد: این عملکرد نشان میدهد سیاستهای مدنظر در حوزه گاز اجرایی شده است. زنگنه به سابقه آشنایی خود با شرکت ملی گاز ایران اشاره کرد و افزود: بیش از ٢٨سال است که با این شرکت آشنایی دارم که ٩سال آن از طریق وزارت نیرو و مابقی از طریق وزارت نفت بوده است.
گزارش عملکرد گاز
محمدرضا عراقی معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی گاز که در واقع نخستین سخنران مراسم 50 سالگی این شرکت بود نیز بیش از هر چیز به ارائه آمار فعالیت این شرکت پرداخت. او با اشاره به رکورد گازرسانی به بخشهای مختلف در سال ٩٤ گفت: شرکت ملی گاز ایران تا پایان امسال همسو با سیاستهای دولت تدبیر و امید به ٢هزار و ٨٠٠ روستا گازرسانی میکند.
وی با بیان اینکه هماکنون گازرسانی به 5هزار روستای دیگر نیز در دست اجراست، با اشاره به قول رییسجمهوری به مردم استان سیستان و بلوچستان برای برخورداری آنها از نعمت گاز اظهارکرد: شرکت ملی گاز ایران تا پیش از پایان فعالیت دولت یازدهم، گازرسانی به شهر زاهدان را به بهرهبرداری میرساند.
معاون وزیر نفت در امور گاز با اشاره به برنامههای شرکت ملی گاز ایران برای حفاظت از محیط زیست گفت: روزانه ٢٥٠میلیون مترمکعب گاز به ٧٢ نیروگاه کشور تحویل میشود که این مقدار معادل ٩٠درصد سوخت نیروگاههاست. عراقی یادآور شد: پارسال ٥٧میلیارد مترمکعب گاز به نیروگاههای کشور تحویل شد و این مقدار امسال به ٦٧ میلیارد مترمکعب میرسد.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران تاکید کرد: این مقدار گاز معادل ٦٠ میلیارد لیتر سوخت مایع است که با جایگزینی آن دیاکسیدکربن کمتری تولید میشود.
عراقی با اشاره به رکورد گازرسانی به بخشهای مختلف در سال گذشته گفت: پارسال روزانه ٧٠٠ میلیون مترمکعب گاز به مبادی مصرف تحویل شد و این مقدار تا پایان سال ١٤٠٤ به ١,٢میلیارد مترمکعب افزایش مییابد.
توصیههای پدر پتروشیمی
محمدرضا نعمتزاده وزیر صنعت معدن و تجارت پس از اینکه رییسجمهوری و وزیر نفت سالن را ترک کردند، به عنوان سخنران چهارم مراسم 50سالگی شرکت ملی گاز ایران پشت تریبون رفت. او بخش مهم صحبتهای خود را به نقش گاز در تامین سوخت مورد نیاز صنایع اختصاص داده و عنوان کرد که منابع هیدروکربوری پس از منابع انسانی، مهمترین سرمایه ایران تلقی میشوند.
اما حمیدرضا نعمتزاده به عنوان کسی که خود در زمینه صنعت گاز نیز فعالیتهای جدیای در پیشینه دارد، در بخش دیگری از صحبتهای خود سعی کرد توصیه و در واقع نصایحی را به متولیان فعلی شرکت ملی گاز و اساسا صنعت گاز ایران ارائه کند. استخراج و فروش گاز هلیوم که نعمتزاده خود پیش از این درباره آن تحقیقاتی کرده بود، نخستین توصیه او به حضار بود. وزیر صنعت معدن و تجارت عنوان کرد که کشورهای همسایه در حال استخراج و فروش این گاز هستند و ایران نیز نباید از رقابت عقب بماند. او در ادامه به این مساله اشاره کرد که میعانات گازی در ایران باید تبدیل به مواد آروماتیک شده و سپس صادر شود در حالی که اکنون خود در اقلام صادراتی قرار دارد. نعمتزاده با بیان این کنایه که «امیدوارم تا راهاندازی ستاره خلیجفارس زنده باشم.» عنوان کرد که سیاست کشور استفاده 50-50 میعانات گازی در صنعت پالایش و پتروشیمی بوده که او امیدوار است با راهاندازی این پالایشگاه در سال جاری به نتیجه برسد.
وزیر صمت، در بیان سومین توصیه خود به لزوم گسترش واحدهای GTL اشاره و عنوان کرد که قبلا سعی در ایجاد آن شده است اما در نهایت کشورهای همسایه از ایران در این زمینه پیشی گرفتهاند و اکنون ایران باید در این زمینه فعال شود.
خاطرات کودکی خانم ابتکار
معصومه ابتکار سخنران بعدی جشن تولد 50سالگی شرکت ملی گاز بود. او سخنان خود را بیان خاطرهیی از همکاری تقی ابتکار با صنعت گاز در زمان طراحی خودروهای گازسوز عنوان کرد و در ادامه به تعهدات ایران در زمینه کاهش انتشار گازهای گلخانهیی پرداخت. رییس سازمان حفاظت محیطزیست در ادامه به آماری اشاره کرد که بر اساس آن از هر 8 مورد مرگ و میر، یک مورد مربوط به آلودگی ناشی از سوختهای فسیلی است. او با موفقیتآمیز خواندن سیاستهای دولت یازدهم در زمینه کاهش آلودگیهای این حوزه اعلام کرد که تعداد روزهای سالم و پاک در کلانشهرها نسبت به سال 92 افزایش یافته است.
صحبتهای عادلانه عادلی
اما محمدحسین عادلی، دبیرکل سازمان کشورهای صادرکننده گاز GECF که اجلاس سران آن پارسال در تهران برگزار شد، ششمین سخنران مراسم بوده و یکی از مهمترین و کلیدیترین سخنرانیها را به خود اختصاص داد. عادلی در ابتدای صحبت خود تصریح کرد که در جایگاه دبیرکل GECF پشت تریبون قرار گرفته و بخش مهمی از صحبتهای خود را نیز به اقدامهای این سازمان اختصاص داد. عادلی در ابتدای صحبتهای خود عنوان کرد که دنیا اکنون در دوره گذار انرژی قرار گرفته است.
دبیرکل سازمان GECF که به واسطه سمت خود در مجامع علمی زیادی در این حوزه شرکت میکند در بخش اول اظهاراتش عنوان کرد که دنیا اکنون به سمت جامعه و اقتصاد «کمکربن» یا «بدون کربن» حرکت کرده است، اتفاقی که بر معادلات گازی تاثیری قابل توجه خواهد گذاشت.
او عنوان کرد: در برخی مجامع علمی که من به تازگی در آن شرکت کردم، سخنرانان با شور و هیجان خاصی عنوان میکردند که منابع عظیم سوختهای فسیلی در آیندهیی نه چندان دور ارزشی برابر صفر پیدا خواهند کرد. از دیدگاه عادلی این اتفاقها همه فضایی جدید را برای دارندگان انرژیهای فسیلی ایجاد کرده است.
عادلی در ادامه صحبتهایش با اشاره به اینکه رابطه میان تقاضای انرژی و رشد اقتصادی، ضریب همبستگی سابق خود را از دست داده عنوان کرد که اکنون عواملی همچون صرفهجویی، بهرهوری و شدت انرژی بر این رابطه تاثیر گذاشته و در آینده بیشتر اثر خواهند گذاشت. عواملی که نشان میدهند رویکرد منابع تامین انرژی در ایران از جمله شرکت ملی گاز نیز باید دستخوش تغییر قرار گیرد.
دبیرکل سازمان کشورهای صادرکننده گاز طبیعی عنوان کرد که در 25 سال آینده، نرخ نفوذ گاز در ترکیب انرژی جهانی افزایش پیدا کرده و در چین که بزرگترین مصرفکننده زغالسنگ دنیاست، در سالهای آینده سهم گاز افزایش خواهد یافت.
او در ادامه با بیان اینکه چین، امریکا، ایران و هند بیشترین رشد تقاضای گاز طبیعی برای سالهای آینده را خواهند داشت به این مساله پرداخت که معادلات تجارت گاز در آینده دستخوش تغییر خواهد شد.
در حالی که روزنامه «تعادل» چندی پیش در گزارشی با عنوان «اعتیاد صادرات گاز ایران به خط لوله» از مخاطرات این اتفاق نوشته بود، دبیرکل سازمان GECF نیز در اظهارات خود به این مساله اشاره و عنوان کرد که در حالی که اکنون 70درصد تجارت گاز دنیا با خط لوله و 30 درصد با ال ان جی است، در 25 سال آینده این نسبت به 55 به ازای 45 تغییر خواهد داد که نشان از قدرتیابی ال ان جی در این حوزه است. او عنوان کرد که این آمارها از ظهور ستاره ال ان جی در بازار جهانی انرژی حکایت میکند. او در ادامه عنوان کرد که دیگرنکته مهم در این زمینه این است که 20درصد از ال ان جی دنیا در 25 سال آینده اسپات است و قرارداد ندارد. اتفاقی که به معنای شدت رقابتی شدن بازار در این حوزه خواهد بود. او که بخش آخر صحبتهای خود را به وضعیت ایران اختصاص داد، عنوان کرد که ایران باید بداند به واسطه این تغییرات در فاندامنتال بازار، اکنون سنتهای گذشته تغییر کرده و برای مثال لزوما بازارهایی که ایران در فکر تصاحب آنهاست، در اندیشه ایران نیستند.
عادلی با بیان اینکه 98درصد از سبد سوخت ایران را نفت و گاز تشکیل میدهند، عنوان کرد که این آمار در 25سال آینده تغییر نخواهد کرد و صرفا سهم گاز از این 98درصد افزایش خواهد یافت.
او با بیان اینکه بخش نیرو در آینده جای بخش خانگی را در بزرگترین تقاضای داخلی گاز ایران خواهد گرفت، عنوان کرد که در همین زمینه هشداری وجود دارد که آیا ایران با رشد تقاضای گاز، مازادی برای صادرات در اختیار خواهد داشت؟
دبیرکل سازمان کشورهای صادرکننده گاز عنوان کرد که ایران در بازار گاز بازیگری بالقوه به حساب میآید اما بالفعل شدن این نقش نیازمند فعالیت است. او گفت که به واسطه ملیتش در بسیاری از برنامههای بینالمللی از او میپرسند که چه پارامترهایی در استراتژی گاز ایران موثر است؟ آیا ایران ال ان جی وارد مدار خواهد شد؟ برنامه FLNG ایران به کجا خواهد رسید؟ آیا ایران از ظرفیت دوبرابری زیرساختهای صادرات گاز به ترکیه استفاده خواهد کرد؟
پتروشیمی، سیانجی و موارد دیگر داخلی همه مورد پرسش بینالمللی است.
عادلی بخش آخرصحبتهای خود را به این مساله اختصاص داد که در جهانی که به سوی کربن کم حرکت میکند، گاز نقش بسیار مهمی ایفا خواهد کرد. آلایندگی گاز 40درصد نفت است و همین مساله این فرصت را به گاز میدهد که بتواند در کنار انرژیهای تجدیدپذیر به ستارهیی در آسمان انرژی تبدیل شود.
خواستههای آقای مشاور
مسعود نیلی مشاور رییسجمهوری، آخرین سخنران مراسم 50 سالگی شرکت ملی گاز ایران بود. او اهم اظهارات خود را به لزوم «اصلاحات ساختاری» در شرکت ملی گاز ایران اختصاص داد.
او با نمایش نمودار چرخه عمر سازمانها خطاب به مسوولان حاضر در سالن پرسید که اکنون باید به این پرسش پاسخ دهیم که شرکت گاز در دوره با تجربگی خود قرار گرفته یا در دوره پیری؟
نیلی در ادامه با اشاره به اینکه شرکت ملی گاز ایران به واسطه ماهیت فعلی خود که شرکتی انحصاری و وظیفهمحور بوده و چندان به سود توجه نداشته از لحاظ منطقی قابل واگذاری به بخش خصوصی نیست، از لزوم تغییرات پلهیی برای ایجاد این آمادگی در صنعت گاز سخن گفت.
او در این زمینه به چند تغییر اشاره کرده و عنوان کرد که باید در ابتدا فرآیند شرکتی و تجاریسازی در شرکت ملی گاز ایران طی شود، پس از آن فرآیند تنظیم مقررات و رگولاتوری و در مرحله بعدی معرفی و توسعه رقابت در این صنعت تعریف شوند. مرحله آخر قبل از خصوصیسازی شرکت ملی گاز از دیدگاه مشاور رییسجمهور آزادسازی قیمتها بود که در نهایت پس از طی این مراحل، صنعت گاز ایران میتواند طبق اصل 44 واگذار شود.