نفی سودمندی تامین مالی خارجی عجیب است
بهروز خدارحمی در مورد تامین مالی‌های خارجی صورت گرفته و موضع‌گیری‌های پیرامون آن گفت: نخستین بار است که می‌شنوم جذب منابع خارجی و تسهیلات برای کشور یک اتفاق منفی ارزیابی می‌شود، چراکه نرخ بهره منابع بین‌المللی بسیار کمتر از بهره‌هایی است که در حال حاضر می‌توانیم در داخل کشور برای شرکت‌ها تامین مالی کنیم.
رییس کمیسیون بازار سرمایه خانه اقتصاد ایران افزود: علاوه بر امتیاز ذکر شده به نظر می‌رسد ما امکان انعطاف‌پذیری نسبتا خوبی در مورد این فاینانس‌ها داریم. یعنی می‌توانیم برای آن دور تنفس درخواست کرده و دوره زمانی بازپرداخت آنها را طولانی‌تر کنیم و نیز بازپرداخت‌ها را وابسته به درآمدهای حاصل از پروژه‌های تامین مالی شده کنیم.
وی اذعان داشت: همه مواردی که ذکر شد، حسن است اما باید برای تحقق این اتفاق دو بخش شرکت‌ها و صنایع را حمایت کنیم. ما مدت‌ها در این دو حوزه با چالش روبه‌رو بوده‌ایم. بخشی از مشکلات که به تصمیم‌گیرندگان، مسوولان و به صورت خاص به ناظران نهاد پولی مرتبط است موضوع هجینگ یا پوشش نوسانات نرخ ارزاست.
خدارحمی با تاکید بر اهمیت این موضوع گفت: این احتمال وجود دارد که نرخ بهره‌یی که امروز از فاینانس خارجی با رقم مطلوب دربافت کرده‌ایم، در نتیجه بالا رفتن برابری نرخ ارز نسبت به واحد پولی خودمان، ریال، دیگر مطلوب نباشد. این نوسان را باید بتوانیم به شکلی پوشش دهیم که چه سرمایه‌گذار و چه سرمایه پذیر با طیب خاطر بیشتری بتوانند به کار ادامه دهند و ریسک نوسانات نرخ ارز را در محاسبات خود نداشته باشند.
دبیرکل سابق کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران در ادامه گفت: ایده‌یی مطرح شد تحت عنوان بورس ارز که درآن افراد نوسانات نرخ ارز را خریداری کنند و لزومی به پذیرفتن این ریسک از سوی تامین مالی‌کننده و تامین مالی شونده نباشد. البته شرایط برای اینکار هنوز مهیا نشده است و نمی‌توانیم در شرایط فعلی به چنین بازاری دست پیدا کنیم.
وی به موضوع عدم پذیرش شرکت‌ها و صنایع داخلی ما از سوی فضای بین‌الملل برای دریافت تسهیلات و تامین مالی اشاره کرد و گفت: به دلیل شرایطی که کشور داشت و وضعیت نابسامان فضای کسب و کار بسیاری از شرکت‌ها و صنایع ما از سوی بانک‌های بین‌المللی مورد پذیرش نبوده‌اند و امروز به دلیل طولانی بودن این شرایط ما آمادگی لازم برای مدیریت تامین مالی‌های انجام شده را به صورت بی‌نقص نداریم.
وی خاطرنشان کرد: ما معمولا در بازارهای تامین مالی ریسک بالایی را تحمل می‌کنیم و شفافیت اطلاعاتی لازم را نداریم. یعنی هرجا گزارش مطلوبی نبینیم این‌طور به نظر می‌آید که ابهامی در این بخش وجود دارد و نتیجه این ابهام این است که آن بخش با نرخ بالاتری تامین مالی می‌شود.
وی اذعان داشت: اگر واقع بین باشیم صنایع ما باید آمادگی لازم برای ورود به عرصه رقابت در فضای بین‌المللی را پیدا کنند و ساز و کار لازم برای ورود به حوزه‌های متنوع را داشته باشند. در صورت هماهنگی با فضای بین‌المللی می‌توان انتظار منابع ارزان‌تری را هم داشت.
خدارحمی در خصوص سهم بخش خصوصی در استفاده از منابع خارجی دریافت شده گفت: به نظر می‌رسد که در این شرایط بخش خصوصی به دلیل چابکی بالاتر انعطاف بیشتری دارد و می‌تواند گزارش شفاف‌تری را ارائه دهد از آنجایی که بر مبنای گزارش‌های یاد شده به کشورها منابع اعطا می‌کنند بنابراین بخش خصوصی برای تامین مالی و استفاده از منابع یادشده مستعدتر است. گذشته از این بخش خصوصی طفیلی دولت نیست که برای کار با تامین‌کننده نیازمند گارانتی دولت باشد. این بخش بصورت رودررو با تامین مالی‌کننده کار می‌کند و استعداد و لیاقت گرفتن سهم بیشتری را از این منابع دارد.
بهروز خدارحمی در خصوص انتقاد به ضمانت‌های داده شده به تامین مالی‌کنندگان گفت: مشکلی در این مورد نمی‌بینم. مطلوب‌ترین فاینانس‌هایی که در دنیا داده می‌شود، ترید فاینانس یا فاینانس‌هایی هستند که مبتنی بر یک رویداد و معامله انجام می‌پذیرند. یعنی سرمایه‌گذار، خود یک بیزینس را ارزیابی کند، سودآوری آن را بسنجد و به اتکای این اطلاعات پروژه را تامین مالی کند و اگر چنین نقطه اتکایی وجود نداشته باشد موضوع وثیقه و ضمانت دیگری مطرح می‌شود.
اینجاست که امتیاز بخش خصوصی برای دریافت منابع خارجی روشن می‌شود چراکه این بخش به دلیل نوع کسب و کار، ارزش افزوده فراوان تولید می‌کند و به دلیل داشتن مزیت نسبی به راحتی می‌تواند ضمانت‌ها را ذیل عملیات خود ارائه کند. این فرآیند در عرصه بین‌المللی زیاد است امیدواریم در کشور ما نیز این رویه شکل بگیرد.
