حسين راغفر و فرشاد مومني، دو اقتصاددان نهادگرا در نامه‌اي سرگشاده به مسعود پزشكيان، رييس‌جمهور منتخب، ضمن تبريك به مناسبت پيروزي وي در چهاردهمين دوره انتخابات رياست‌جمهوري و همچنين تحليل شرايط اجتماعي، اقتصادي و سياسي كشور به او پيشنهاد كردند، در اولين و فوري‌ترين گام، با «بسيج ظرفيت‌هاي دانايي ملي» برنامه هفتم توسعه كشور را اصلاح و تكميل كند.
اين دو اقتصاددان نهادگرا همچنين اعلام كردند، بدون هيچ گونه مطالبه شخصي، براي رفع مصائب و گرفتاري‌هاي مردم عزيزمان مادامي كه بر تعهدات خود نسبت به ريشه‌كني گرسنگي و پايبندي به تعهدات قانون اساسي در ارائه آموزش و خدمات سلامت همگاني ايستاده‌ايد در كنار شما خواهيم بود.
مشروح اين نامه به اين شرح است:
جناب آقاي دكتر مسعود پزشكيان پيروزي جنابعالي را در انتخابات رياست‌جمهوري تبريك عرض مي‌كنيم.
1- اين پيروزي چه در مرحله نخست و چه در مرحله دوم پيروزي مردم بود و اگر چه هنوز اعتماد نيمي از مردم به صندوق راي احيا نشده است، اميد است عملكرد جنابعالي و كل نظام سياسي كشور به تدريج به احياي اعتماد از دست رفته اين نيمه ديگر - و آنهايي كه تنها از سر نفي گزينه ديگر به جنابعالي راي دادند - و مشاركت در حيات اجتماعي سياسي منجر شود و شاهد تقويت انسجام اجتماعي و وحدت ملي باشيم.
2- عمده‌ترين علت فرسايش انسجام اجتماعي را بايد در سياست‌هاي اقتصادي 35 سال گذشته جست‌وجو كرد. علت اصلي گسست‌هاي اجتماعي در جامعه را بايد در سياست‌هاي نابرابري‌ساز و تبعيض‌آلود نظام تصميم‌گيري‌هاي اساسي و ايدئولوژي توجيه‌گر آن جست‌وجو كرد كه به نابرابري‌هاي بي‌سابقه در توزيع فرصت‌ها و منابع منجر شدند. در يك جامعه به شدت نابرابر اين تنها فرصت‌ها و منابع نيستند كه نابرابر توزيع مي‌شوند بلكه اميد به آينده نيز به همان شدت نابرابر توزيع مي‌شود.
3- از كف رفتن اميد به آينده منشأ اشكال مختلف اعتراض و طغيان است؛ آن گونه كه طغيان مدني كنوني منجر به عدم شركت ۶۰ درصد در انتخابات رياست جمهور در دور نخست و ۵۰ درصد در دور دوم شد و طغيان آغشته به خشونت كه در پاييز ۱۴۰۱ شاهد بوديم. اين طغيان جلوه‌هاي ديگري نيز دارد كه از جمله آنها سرپيچي و تمرد از قوانين است كه تجليات آن را در بسياري از وجوه حيات فردي و اجتماعي شاهد هستيم كه نقض مستمر و مداوم قوانين رانندگي در جامعه يكي از بارزترين آنهاست. اما طغيان‌ها تنها به اين موارد محدود نمي‌شوند كه ورود به جرگه‌هاي جرم و جنايت، افيون اعتياد، خودكشي، مهاجرت و ده‌ها آسيب اجتماعي ديگر از جمله تجليات آنهاست.
4- فساد، محصول نابساماني‌ها است كه در اثر نابرابري‌هاي ساختاري، فقر گسترده و عميق ناشي از آن بروز كرده است و بايد توجه داشت كه فساد خود موجب زايش فساد مي‌شود. راه مبارزه با فساد توسعه توليد صنعتي در كشور و فراهم آوردن اشتغال كامل و شايسته است.
5- نابرابري‌هاي بي‌سابقه، فقر گسترده و فساد فراگير همه محصول سياست‌هاي اقتصادي 35 سال گذشته هستند و بديهي است كه تداوم آنها منتفعيني دارد كه اصلي‌ترين موانع هر نوع اصلاح به نفع مردم هستند. مراقب باشيد كه هر جا كانون‌هاي توزيع قدرت و ثروت شكل مي‌گيرد «مگسانند گرد شيريني» و بايد از آنها اجتناب كرد. مردم براي آخرين بار آزمون كردند و اميدواري ما اين بار اين است كه لطف الهي به مردم، صداقت و سلامت نفس جنابعالي كه بزرگ‌ترين سرمايه شما در اين كارزار با اژدهاي هفتاد سر نابساماني‌هاست به مدد مشاركت مردم بتواند موانع را به تدريج مرتفع كند.
6- فراموش نفرماييد كه تا يك ماه پيش بسياري از كساني كه ديروز به مسعود پزشكيان راي دادند هيچ شناختي از ايشان نداشتند اما او امروز رييس‌جمهور منتخب مردم است و راي مردم شما را در اين موقعيت قرار داده است. امروز مسعود پزشكيان محصول شرايط تاريخي جامعه‌اي است كه مصيبت‌هاي گوناگوني را تجربه كرده است و جنابعالي وام‌دار ملت و پاسخگوي مطالبات آنها هستيد. اگر چه احزاب مختلف با آميزه‌اي از انگيزه‌هاي ديني، ملي يا براي كسب سهمي از قدرت و ثروت دور شما حلقه زدند اما فراموش نفرماييد كه اين مردم مطالبه‌گر هستند كه چشم به اقدامات شما دوخته‌اند. جنابعالي به هيچ حزب و دسته خاصي مديون نيستيد.
7- راه نجات كشور برخورداري از يك برنامه با كيفيت و دقيق توسعه است كه متاسفانه برنامه هفتم نسبت بسيار ناچيزي با چنين برنامه‌اي دارد. پيشنهاد مي‌كنيم كه فوري‌ترين اقدام خود را بسيج ظرفيت‌هاي دانايي ملي براي اصلاح، تكميل و طراحي چنين برنامه هفتم قرار بدهيد و لوازم آن را نيز چنانچه وعده داده‌ايد، فراهم كنيد كه مهم‌ترين آنها شفاف‌سازي فرآيندهاي تصميم‌گيري و تخصص منابع، بسيج ظرفيت‌هاي دانايي ملي در مسير جلب مشاركت مولد آحاد مردم در سرنوشت اقتصادي خويش همراه با حفظ عزت‌نفس براي ساختن زندگي مطلوب خود است.
8- فرامين امام علي (ع) را در عمل به‌كار ب‌گيريد كه فرمود: «به خاطر داري كه خودت اخبار حاكمان را گوش مي‌دادي؛ گروهي را مي‌استودي و برخي را نكوهش مي‌كردي؟ اينك به زودي مردم درباره چگونگي حكمراني تو سخن خواهند گفت؛ برحذر باش كه بر تو خرده گرفته نشود و نكوهيده نشوي. آن‌چنان كه خودت كساني را كه سزاوار نكوهش بودند، عيب و نكوهش مي‌كردي.» گفته شده است زبان‌هاي مردم قلم‌هاي خداوند سبحان درباره پادشاهان است. «هرگاه ابهت و عظمت رياست در نظرتان جلوه‌گر مي‌شود، بزرگي و توان خداوند را در از ميان بردن و به وجود آوردن و زنده ساختن و ميراندن به يادآور كه تذكر آن جوشش غرور و تكبر را فرو مي‌نشاند. قانون اميري كوشش در جلب رضايت عامه مردم است و اگر عامه مردم از امير راضي باشند، نارضايتي خواص براي او زياني ندارد و حال آنكه اگر عامه مردم ناراضي شوند، رضايت خواص براي او سودي نخواهد داشت. براي عوام جايگزين و بدل نيست و اگر عامه بشورند همچون دريا خواهند بود كه چون توفاني شود و هيچ كس را ياراي ايستادگي در قبال آن نيست و حال آنكه خواص چنين نيستند.»
9- اينجانبان بدون هيچ گونه مطالبه شخصي از شما اعلام مي‌كنيم كه براي رفع مصائب و گرفتاري‌هاي مردم عزيزمان مادامي كه بر تعهدات خود نسبت به ريشه‌كني گرسنگي و پايبندي به تعهدات قانون اساسي در ارائه آموزش و خدمات سلامت همگاني ايستاده‌ايد در كنار شما خواهيم بود؛ به حول و قوه الهي.
فرشاد مومني، حسين راغفر
17 تيرماه 1403
