صنعت حفاری باید پوست بیندازد
مدیرعامل شرکت ملی حفاری، توانایی صنعت حفاری ایران را در منطقه ممتاز میداند و رقابت ایرانیها با شلمبرژن و هالی برتون در برخی بخشهای فنی را ثابتکننده توانمندی حفاران ایرانی بهشمار میآورد. به گزارش عصر نغت، حیدر بهمنی، نیروی انسانی و تجربه را برتر از تکنولوژی و تجهیزات در صنعت حفاری میداند و گفت: «تکنولوژی و تجهیزات را میتوان از خارج تهیه کرد اما اگر در زمینه نیروی انسانی با مشکل مواجه شویم بلند شدن کار سختی است.»وی بر این باور است که صنعت حفاری در کشور در حال تغییر است و در ادامه گفت: «باتوجه به شرایط موجود کشورمان که شرایط خاصی است، استفاده از همه ظرفیتهای سختافزاری و نرمافزاری ضرورتی اجتنابناپذیر است. دنیا در مقابل ایران قرار گرفته بود که هرچند با سیاستهای فعلی جمهوری اسلامی ایران وضعیت در حال تغییر است. برخلاف سایر کشورهای نفتی منطقه و خارج از منطقه، حمایت و پشتیبانی فنی و تکنولوژیک شرکتهای صاحبسبک از ایران وجود خارجی نداشته لذا بهدست آوردن تکنولوژیهای روز جهان کار سختی است زیرا تلاش میکنند در این مسیر هیچ کمکی به ایران نشود.»
بهمنی در ادامه افزود: «با این وجود طی 35سال اخیر پیشرفتهای بسیار خوبی ازسوی صنعت حفاری ایران دیده و به ثبت رسیده که موجب شگفتی شرکتهای خارجی شده است. قبول داریم که با شرکتهای مطرح خارجی فاصله داریم اما این فاصله به حدی نیست که بتوان شکاف بزرگی را برای آن قایل بود، دلیل این ادعا امکانات سختافزاری نیست بلکه نیروی انسانی فنی و مجربی است که در این صنعت فعالیت میکند. ما قبل از انقلاب هیچ تکنولوژی حفاری که در ایران بومی شده باشد، نداشتیم و مهندسی حفاری عملیاتها در خارج از کشور تعریف و طراحی میشد و هیچگاه یک سازمان مهندسی حفاری در ایران راهاندازی نشده بود و فقط امور عملیات و دستی به ایرانیان سپرده میشد نه اصل کار.»
فرمانده صنعت حفاری اظهار داشت: «در گذشته، شرکتهای خارجی در عمق یکهزار متری به نفت و گاز میرسیدند اما امروزه برای افزایش تولید، متههای حفاری حداقل باید به عمق ۴هزار متر بروند. در گچساران یک حلقه چاه ۱۵۰هزار بشکه در روز تولید میداد لذا حفاری در آن زمان سادهتر بود. در توسعه مخزن بنگستان امریکاییها پیش از انقلاب دو چاه اهواز ۱۰۱ و مارون را حفاری کردند که یکی از آنها آتش گرفته و دیگری بهدلیل شرایط سخت به حالت تعلیق درآمد در حالی که صنعت حفاری پس از انقلاب این چاهها را با فشار ۱۵هزار اینچ بر مربع حفاری و توسعه داد. مقوله حفاری، بحثی فنی و بسیار پیچیده است؛ شما باید در اعماق زمین بدون هیچ دید و شناختی حرکت کنید و تنها با توسل به فرمولهای ریاضی و محاسبه برنامه عملیات را مهندسی کنید که همین ویژگی حفاری را با سایر امور توسعهیی میادین متمایز میکند. هزینه حفاری یک چاه دریایی حدود ۶۰میلیارد تومان است که با کوچکترین خطایی چاه از دست میرود؛ حوادثی که در نفتشهر و کنگان ۲۳ رخ داد نتیجه اشتباهات کوچکی بود که نه تنها بخشی از منابع کشور را از بین برد بلکه به خود شرکتهای حفاری نیز خسارات جدی وارد کرد.»
بهمنی درمورد تاسیس دوباره شرکتهای حفاری گفت: «پس از هشت سال دفاع مقدس و آرامشی که بر کشور حاکم شد، عدهیی با تاسیس شرکتهای کاغذی با بهرهگیری از ارتباطات ویژه، سعی در ورود به صنعت حفاری شدند و با تمام وجود سعی کردند اذهان را نسبت به توانمندیهای صنعت حفاری تیره و تار کنند در حالی که این صنعت پیشرو در توسعه میادین بود و بیش از ۳هزار و ۵۰۰حلقه چاه را با بهترین کیفیت و بدون اتفاق خاصی حفاری کرده است. شرکتهای حفاری امریکایی پیش از انقلاب ۷دکل حفاری را طعمه حریق کردند.»وی درخصوص ساخت دکل در ایران افزود: «ساخت دکل حفاری خشکی به مرز خودکفایی رسیده است؛ شرکت فجر شیراز و صدرا به خوبی از پس این کار برآمدهاند، همین شرکت صدرا دکل شهید رجایی را ساخت و تا به امروز با بهترین کیفیت در حال فعالیت است.»
بهمنی خاطرنشان کرد: «قرار نیست همه اجزای یک دکل حفاری تولید داخل باشد که اگر اینطور بخواهیم ارزیابی کنیم باید بپذیریم که دکلهای ساخت امریکا نیز امریکایی نیستند زیرا بیشتر قطعات مورد نیاز این دکلها، از سوی شرکتهای چینی تامین میشود. مادر صنعت حفاری دنیا امریکاست اما بخش عمدهیی از تجهیزات آنها از سوی چینیها و اروپاییها روی سازه دکلها سوار میشود.»فرمانده صنعت حفاری روزهای روشنی را برای صنعت حفاری میبیند و در ادامه گفت: «صنعت حفاری ایران امروز به رقیبی برای شرکتهای مطرح جهان تبدیل شده و توانسته بهعنوان یکی از قطبهای حفاری جهان تبدیل شود. اگر فعالیتهای صنعت حفاری استاندارد نبود شرکتهایی چون شلمبرژن، حفاری ایران را بهعنوان رقیب خود نمینامیدند! چطور باید ثابت کرد ما جزیرهیی دورافتاده نیستیم؟ باور کنید اگر همفکری خوبی میان قانونگذاران و مجریان قانون صورت گیرد و چارتی سازمانی برای حفاری تشکیل شود، ایران میتواند به مرکز اصلی فعالیتهای خلیجفارس تبدیل شده و بازارهای منطقه را در چنته خود بگیرد. کشورمان بهراحتی میتواند در حوزه دکل و ارایه خدمات فنی و مهندسی مرجع اصلی منطقه شود.»وی افزود: «در بخش حفاری افقی ایران یکی از کشورهای صاحبسبک در دنیا و منطقه شناخته میشود اما شاید در گذشته برخی مسوولان نمیدانستند چنین قابلیتی در ایرانیان بومی شده است! بهنظر میرسد شرکتهای حفاری موفق طی سالهای اخیر، باید تقویت شوند زیرا با این اقدام صنعت حفاری کشور توسعه مییابد.»
بهمنی اصلیترین مشکل شرکتهای حفاری را بهرهوری اندک برخی شرکتهای فعال حفاری دانسته و گفت: بهرهوری اندک بهشدت روی عملکرد آنها تاثیر گذاشته است؛ مانند فردی که برای برداشتن هزار تومان از روی زمین خم میشود اما ۱۰۰هزار تومان از جیبش به زمین میریزد. بهرهوری اگر در دستور کار قرار بگیرد بسیاری از مشکلات درآمدی حل شده و هزینهها کاهش مییابد. شرکتی که برای هر یک از دکلهای خود برنامه دقیقی تدوین کرده است و روی تمامی عوامل موثر بر کاهش هزینه ارزیابی کارشناسی دارد، تمرکز خود را روی کارآیی و بهرهوری گذاشته است.»