مقالات کشور در حال کیفیتر شدن هستند
کیفیت تولید علم کشور در پایگاه ISI در فاصله سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ نشان میدهد تعداد مقالاتی که در معتبرترین مدارک علمی دنیا توسط پژوهشگران ایرانی انتشار یافته دو برابر شده است.
دکتر محمدجواد دهقانی سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) گفت: «کمیت تولید علم به عنوان یک شاخص به تنهایی بازگوکننده وضعیت علمی یک کشور، دانشگاه یا پژوهشگر نیست. کمیت تولید علم کشور طی سالهای گذشته رشد قابل ملاحظهیی داشته که خود بیانگر ظرفیت بالای پژوهشگران کشور است. چون این کمیت در برترین مجلات دنیا منتشر شده است، مجلاتی که در مجموع از بالاترین استانداردهای نشر علم برخوردار هستند.»
دهقانی در خصوص سطوح مختلف نشریات و مقالات بیان کرد: «این نشریات همه در یک سطح نیستند بلکه از درجات علمی مختلفی برخوردار هستند. بهطور متوسط مجلاتی که از درجه علمی بالاتری برخوردارند مقالاتی با کیفیت بالاتر را منتشر میکنند و در نتیجه اثرگذاری این مقالات در دنیای علم بیشتر است. علاوه بر مجلات، مقالات علمی نیز به درجات مختلفی از لحاظ اثرگذاری تقسیم میشوند. مقالات یک درصد برتر به عنوان اثرگذارترین مقالات بینالمللی شناخته میشوند. مجلات در پایگاههای استنادی در چارکهای مختلف قرار میگیرند و مجلات چارک اول (Q1) معتبرترین مجلات بینالمللی را تشکیل میدهند.»
سرپرست ISC گفت: «اطلاعات سال ۲۰۱۵ در پایگاه ISI هنوز کامل نشده است، اما چیزی به تکمیل آن نمانده است. بررسی کیفیت تولید علم کشور در این پایگاه در فاصله سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ نشان میدهد که تعداد مقالاتی که در مجلات چارک اول بینالمللی توسط پژوهشگران کشور انتشار یافته دو برابر شده است. در سال ۲۰۱۰ تعداد ۳۳۷۴ مدرک در مجلات چارک اول یعنی همان معتبرترین نشریات بینالمللی توسط پژوهشگران کشور چاپ شده و این شامل 0.6درصد از کل تولید علم دنیا در نشریات چارک اول است. این رقم در سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ به ترتیب به ۵۰۹۲، ۵۵۶۶ و ۵۸۲۴ مورد رسید که تقریبا برابر با 0.7درصد از کل مقالات نشریات چارک اول است. در سال ۲۰۱۴ تعداد این مقالات به ۶۶۲۵ مورد رسید که 0.8درصد از کل مقالات چارک اول دنیا را تشکیل میدهد. بنابراین مقالات کشور در حال کیفیتر شدن هستند.»
افزایش 6 درصدی مقالات در چارک اول
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام اظهار داشت: «در سال ۲۰۱۰ میزان ۱۵درصد از کل تولید علم کشور در مجلات چارک اول (Q1) منتشر میشد. این مقدار برای سالهای ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ به ۱۸درصد رسید. در سال ۲۰۱۳ این مقدار دوباره افزایش یافته به ۱۹درصد رسید. در سال ۲۰۱۴ از کل تولید علم کشور ۲۱درصد آن در مجلات چارک اول منتشر شدهاند، بنابراین در پنج سال گذشته نیز سهم مقالات منتشر شده در مجلات چارک اول به میزان ۶درصد افزایش یافته است.» دهقانی افزود: «بررسی پایگاه ISI در تاریخ ۳۰ فروردین ماه ۹۵ نشان میدهد که تعداد مقالات کشور در مجموع مقالات یکدرصد برتر نیز در فاصله سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ دو برابر شده است. در سال ۲۰۱۰ تعداد ۹۳ مقاله در مجموع مقالات یکدرصد برتر دنیا داشتهایم که شامل 0.8درصد از کل تولید علم دنیا در این زمینه بود. در سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ به ترتیب ۷۳، ۱۱۴، ۱۵۷ و ۲۰۸ مقاله پراستناد داشتهایم که به ترتیب شامل 0.6درصد، 0.8درصد، 1.1درصد و 1.4درصد از کل مقالات یکدرصد دنیا میشده است. بنابراین سهم کشور از مقالات یکدرصد برتر دنیا در حال افزایش است.»
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام خاطرنشان کرد: «یکی از راهبردهای مناسب برای کسب مرجعیت علمی انتشار مدارک در مجلات با اثرگذاری بالا و تشویق مقالات یکدرصد برتر بینالمللی است. امروزه پژوهشگران در سراسر جهان ترجیح میدهند که با همتایانی همکاری کنند که مرجع باشند. هر چند مقالات کشور از بعد کیفی در حال رشد هستند، اما برای رسیدن به یک نقطه شایسته نیازمند تلاش جدیتر هستیم، امری که باید بیش از پیش مدنظر سیاستگذاران علمی کشور قرار گیرد.»