«کلید هرز واردات» میراث دولت احمدینژاد به روحانی
قاچاق و واردات بیرویه، اقتصاد ایران را به نابودی کشانده است افزایش ورود کالاهای چینی به بازار ایران بررسی آمار واردات از کشورهای مختلف حاکی از افزایش 35درصدی واردات کالا به کشور است.
در چهارماهه نخست سال جاری سهمیلیون و 358هزار تن کالا به ارزش چهارمیلیارد و 611میلیون دلار کالا از امارات متحده عربی بهکشور وارد شده است که بیش از 26درصد از کل واردات کشور را در این مدت تشکیل میدهد. با توجه به اینکه میزان واردات از این کشور در مدت مشابه سال گذشته یکمیلیون و 396هزار تن به ارزش دومیلیارد و 478میلیون دلار وارد کشور شده بود، مقایسه آمار نشان میدهد که واردات از این کشور نسبت بهمدت مشابه سال گذشته به لحاظ ارزش بیش از 86درصد افزایش یافته است. همچنین در این مدت میزان واردات از چین یکمیلیون و 619هزار تن به ارزش سهمیلیارد و 879میلیون دلار بوده است که حدود 22درصد از کل واردات کشور را در برمیگیرد. در همین زمان در سال گذشته نیز یکمیلیون تن کالا به ارزش دومیلیارد و 247میلیون دلار وارد کشور شده بود، بنابراین مقایسه آمار حاکی از افزایش 72درصدی واردات کالاهای چینی بهکشور است. در چهارماهه نخست سال جاری میزان واردات از هند نیز یکمیلیون و 490هزار تن به ارزش یکمیلیارد و 584میلیون دلار است که حدود 9درصد از واردات کشور را در برمیگیرد و نسبت بهسال گذشته واردات از این کشور 17درصد افزایش یافته است. به این ترتیب هند سومین واردکننده بزرگ کالا به ایران بهشمار میرود. پس از هند جمهوری کره نیز با صادرات 420هزار تن کالا به ارزش یکمیلیارد و 376میلیون دلار به ایران در رده چهارم بزرگترین صادرکنندگان کالا به ایران قرار دارد 7.8درصد از واردات ایران را بهخود اختصاص داده است. آمار مربوط به واردات کالا از جمهوری کره در مدت مشابه سال گذشته نشان از افزایش 8.67درصدی واردات کالا از این کشور بهلحاظ ارزش دارد، هر چند که واردات از جمهوری کره به لحاظ وزنی با کاهش 37درصدی همراه بوده است. پنجمین صادرکننده بزرگ کالا به ایران نیز ترکیه است که در این مدت 839هزار تن کالا به ارزش یکمیلیارد و 173میلیون دلار به ایران صادر کرده است. واردات از ترکیه که بیش از 6.5درصد از کل واردات کشور در این مدت را شامل میشود، نسبت بهمدت مشابه سال گذشته 6.21درصد افزایش داشته است. ابزار کنترل و تنظیم بازار دولت نهم و دهم واردات بود، زمانیکه کالا یا محصولی در بازار نایاب و گران میشد، مسوولان خیلی راحت و سریع اقدام به واردات محصول و کالا میکردند تا از پیکان انتقادها رهایی یابند. دولت در این زمینه وظیفه و رسالت خود را بهنحواحسن انجام داد و با چنین سیاستی احمدینژاد کشوری کاملا مصرفکننده تحویل روحانی داد. اعتقاد کارشناسان اقتصادی بر این است که کاهش واردات نیازمند برنامهریزی بلندمدت است، زیرا کاهش واردات و تامین نیاز داخل در گرو تقویت تولید داخل است، تولیدی که دولت روحانی پیکر نیمهجان آن را از دولت احمدینژاد تحویل گرفت. بنابراین احیای این بدن نیمهجان و جریانیافتن خون تازه در بدن آن نیازمند زمان است. با چنین وضعیتی اخیرا شاهد واردات30میلیارد چوببستنی، برنج هندی، سیبزمینی، شکر، گوشت برزیلی و هفتنوع کالای اساسی به کشور هستیم که میراث دولت نهم و دهم است و اکنون دولت روحانی باید تعویض کلید هرز و قفل زنگزده واردات کشور را در دستور کار خود قرار دهد زیرا قاچاق کالا باعث ازدسترفتن سالانه صدهاهزار فرصت شغلی و همچنین فرار مالیاتی یکهزارو800میلیارد تومان در سال میشود. با وجود اینکه تاکنون چندین مصوبه و قانون با هدف جلوگیری از قاچاق و واردات بیرویه در مجلس بهتصویب رسیده، اما اقدام جدی برای اجراییشدن آن صورت نگرفته است. گویا منافع چندنفر بر بیکاری هزاران تولیدکننده داخلی ارجحیت دارد و واردات بیرویه سبب شده تا تولیدناخالص داخلی بهشدت کاهش یابد و ایران درزمینه صادرات نیز به کشوری خامفروش و ارزانفروش تبدیل شود، محصولات خام صادراتی که بهترین خریدار آن کشورهای چین و هند هستند، بعد از اینکه موادخام و ارزان در کشورهای مقصد فرآوری شد با بستهبندی شکیلتر به ایران و کشورهای مختلف صادر میشود و البته با چندبرابر قیمت. بهطور کلی باید گفت سیستم واردات و صادرات در ایران بهصورت سنتی و سطحی است و درآمد زیادی از این راه عاید کشور نمیشود و همچنان وابستگی ایران به نفت زیاد است. تبدیل ایران به مصرفکننده بزرگ کارشناس اقتصادی در گفتوگو با «تعادل» گفت: با نگاهی به اقلام و کالاهای وارداتی، متوجه میشویم که ایران به کشور مصرفکننده بزرگ در منطقه تبدیل شده است. حسین راغفر با اشاره به میزان قاچاق کالای ایران که در سال حدود 22میلیارد دلار است، افزود: با چنین وضعیتی نمیتوان انتظار داشت اقتصاد ایران رونق گیرد. با واردات بیرویه و قاچاق کالا از یکسو و ضعیفبودن تولید کشور ازسویدیگر سبب شده تا تولید و صنعت در کشور معنایی نداشته باشد، ضمن اینکه شاهد رانت، انحصار و فساد در کشور باشیم. وی همچنین با اشاره به نوسان نرخ ارز در سالهای گذشته، اضافه کرد: زمانیکه دولت تلاش کرد نرخ ارز را ثابت نگه دارد، فضا را برای واردات بیرویه مهیا کرد و از سوی دیگر واردکنندگان را تشویق به واردات و همچنین شاهد واردات کالاهای لوکس به کشور بودیم، درصورتیکه واردات باید سرمایهیی باشد. این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: تازمانیکه شاهد میلیاردها دلار قاچاق کالا و همچنین واردات بیرویه و اتخاذ سیاستهای تشویقی برای واردات بیشتر به کشور هستیم نمیتوان انتظار داشت صنعت و تولید رونق گیرد. راغفر انتقاد کرد: ایران باتوجه به موقعیتی که دارد باید امروز الگوی رشد و توسعه در کل جهان بود اما امروز شاهد تبدیلشدن ایران به انبار بزرگ کالاهای بیکیفیت خارجی هستیم. واردات بیرویه و نابودی تولید رییس مجمع واردکنندگان در گفتوگو با «تعادل» با اشاره به اینکه واردات و صادرات امری طبیعی در کشورهای مختلف است، گفت: اگر تعادلی بین واردات و صادرات وجود نداشته باشد، تولید داخل نابود خواهد شد. محمدحسین برخوردار ادامه داد: واردات ماهیتا اقدام بدی نیست و این امر در تمام کشورها در حال انجام است، بهعنوان مثال واردات کشور چین با ارزشافزوده 20درصد دارای تراز تجاری مثبت باشد. رییس مجمع واردکنندگان با انتقاد از اینکه درخصوص ساماندهی تعاونیها ضعیف عمل کردهایم، اضافه کرد: تعاونیهای بزرگ با جمعآوری سرمایههای تعاونیهای کوچکتر میتوانند به کمک دولت بیایند، البته ناگفته نماند که تعاونیها در دولت نهم و دهم شرایط خوبی نداشتند. وی ادامه داد: دولت میتواند با برنامهریزی بلندمدت از واردات برنج، سویا و دیگر محصولات و کالاهای اساسی در آینده جلوگیری کند. دولت روحانی وارث تورم است برخوردار با بیان اینکه دولت روحانی وارث تورم از سالهای قبل و بعد از انقلاب است، اضافه کرد: تحقق اقتصاد مقاومتی نیازمند همکاری و تعامل دولت و ملت است و همه باید دستبهدست هم دهیم تا رونق اقتصادی در کشور ایجاد شود. وی تصریح کرد: اگر واردات کالا بهصورت مواد اولیه و تجهیزات و امکانات برای بهروزکردن تولید باشد، مشکلی ندارد اما اگر واردات بهشکل کالای تولیدشده یا برای تامین کالای اساسی باشد، صدمات و تبعاتی برای تولید داخل بههمراه خواهد داشت. رییس مجمع واردکنندگان با اشاره به اینکه کشور ما در منطقه نیمهخشک واقع شده است، اضافه کرد: بههمینلحاظ باتوجه به اینکه منابع آبی از دولتهای گذشته تاکنون در نظر گرفته نشده در تقسیم اراضی و زمینهای کشاورزی پیگیری صحیحی صورت نگرفته است. تورم در اقتصاد ذاتی شده است برخوردار با بیان اینکه متاسفانه تورم در اقتصاد ما ذاتی شده است، افزود: اگر به نقاطضعف توجه و درصدد رفع آن باشیم و نقاطقوت را شناسایی و بهدنبال تقویت آن باشیم، در آینده شاهد پیشرفت خواهیم بود. وی گفت: متاسفانه حس اعتماد در فضای کسبوکار کشورمان وجود ندارد، برخی از افراد قصد دارند طی یک شب به همه اهداف خود دست یابند و بیاعتمادی در فضای کسبوکار، کل مجموعه را زیر سوال برده است. رییس مجمع واردکنندگان با اشاره به اینکه ایران یکی از کشورهایی است که بیشترین مصرف انرژی و مصرفگرایی را دارد، افزود: برای رفع این بیاعتمادی باید از سنین پایین ازجمله دبستانها شروع کنیم و در کنار این امر به موضوع تولید و جلوگیری از مصرفگرایی کشور و همچنین بالابودن مصرف انرژی آگاهیرسانی شود تا از این شرایط خارج شویم. واردات کالا مساوی با تعطیلی صنعت توکلی، عضو کمیسیون کشاورزی نیز در گفتوگو با «تعادل» با اشاره به اینکه واردات بیرویه کالای نهایی از کشورهای مختلف به داخل کشور سبب تعطیلی واحدهای تولیدی در داخل و بیکاری هزاران نفر خواهد شد، گفت: واردات مواد اولیه به داخل کشور یا واردات تجهیزات و امکانات، تهدیدی جدی برای تعطیلی واحدهای تولیدی نیست زیرا مواد اولیه و تجهیزات برای تولید وارد خواهد شد اما محصول تولیدشده یعنی تامین نیاز داخل و بیکاری تولیدکننده داخلی را بهدنبال دارد. محمدتقی توکلی افزود: عدم اختصاص یارانه به بخش تولید و از سوی دیگر واردات بیرویه، دیگر فضایی برای ادامه فعالیت تولیدکننده داخلی باقی نخواهد گذاشت و تبعات و پیامدهای این موارد برای بخش تولید جدی خواهد بود. وی ادامه داد: درحالحاضر به بهانه تنظیم بازار و تامین نیاز داخل، شاهد واردات بیرویه و قاچاق کالا هستیم درصورتیکه ابتدا باید محصولات مورد نیاز بازار را از تولید داخل تامین کرد و سپس به واردات اقدام کرد. عضو کمیسیون کشاورزی تاکید کرد: بهروزکردن تجهیزات و امکانات تولید، تخصیص اعتبار و بستههای حمایتی و یارانه به بخش تولید بهویژه حوزه کشاورزی و همچنین برنامهریزی مدون و دقیق برای افزایش صادرات ازجمله مواردی است که انتظار داریم دولت به آن توجه ویژه نشان دهد. ترجیح دولتهای گذشته بر واردات محمد اسماعیلی، نماینده زنجان و طارم در مجلسشورای اسلامی، با بیان اینکه بهجز شرایط خاص و نیاز داخلی، واردات بیرویه به مصلحت کشور نیست، افزود: باتوجه به اینکه حمایت از تولیدات داخلی پروسهیی زمانبر است، لذا دولتهای گذشته ترجیح میدادند که امکانات موردنیاز کشور را ازطریق واردات تامین کنند و از حمایت جدی از تولیدات داخلی غفلت میکردند. محمد اسماعیلی به ایسنا گفت: وقتی کشوری صرفا واردکننده و مصرفکننده باشد، دشمن از این نقطهضعف استفاده کرده و از همین شرایط برای اعمال فشار و تحریم اقتصادی که امروزه شاهد آن هستیم، استفاده میکند. اسماعیلی تصریح کرد: اگر ما میتوانستیم گندم و بخش اعظم مواد اولیه مورد نیاز را در داخل کشور تولید کنیم، قطعا دشمن نمیتوانست به این شکل ملت را تحت فشار قرار دهد و این موردی بود که مقاممعظمرهبری سالها بر آن تاکید ویژه داشتهاند، لذا باید سعی کنیم در زمینه تقویت تولیدات داخلی در زمینههای مختلف تلاش بیشتری صورت گیرد. وی تصریح کرد: هرگاه نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی گزارش واردات بیرویه را دریافت کنند از همان ابتدا با وزیر مربوطه برخورد خواهند کرد هرچند در برخی مواقع و باتوجه به شرایط، واردات تا حد معقول باید صورت گیرد و واردات بیرویه بههیچعنوان به مصلحت کشور نیست. رانت و ادامه واردات بیرویه ابراهیم نکو، عضو کمیسیون اقتصادی در گفتوگو با «تعادل» با اشاره به اینکه مصوبات و قوانین زیادی در حوزه جلوگیری از واردات بیرویه و قاچاق در مجلس به تصویب رسیده است اما همچنان شاهد واردات بیرویه به کشورهستیم، گفت: متاسفانه برخی از افراد در برخی ارگانها و نهادها نفوذ دارند بههمیندلیل بهراحتی اقدام به واردات کالا به داخل کشور میکنند. ابراهیم نکو با بیان اینکه تولیدکننده با وجود واردات بیرویه انگیزهیی برای ادامه فعالیت ندارد، افزود: اگر در روند واردات بیرویه تجدیدنظری ازسوی مسوولان صورت نگیرد در آینده شاهد ضربه سنگین به بخش تولید داخل خواهیم بود. تولیدکننده حمایت نمیشود وی درخصوص اینکه اکنون استانهای مرزی و دریایی به انبار کالاهای وارداتی تبدیل شدهاند و از چوببستنی تا برنج هندی و کالاهای چینی وارد کشور میشود، انتقاد کرد و گفت: متاسفانه اکنون حمایت جدی از تولیدکننده داخل صورت نمیگیرد و بهطور حتم متولیان این امر بهخوبی میدانند که واردات و قاچاق اثرات منفی بر اقتصاد و تولید داخل خواهد داشت. عضو کمیسیون اقتصادی ادامه داد: مصوبه مبارزه با کالاهای قاچاق نیز در مجلس بهتصویب رسیده، بنابراین وظیفه دولت است که با استفاده از اختیارات خود، از ورود کالاهای قاچاق و واردات کالا برای حمایت از تولیدکننده داخل جلوگیری کند. نکو درمورد تبعات و پیامدهای واردات بیرویه کالا به داخل کشور گفت: یکی از آثار منفی این اقدام، بیانگیزگی و ناامیدی تولیدکننده داخلی خواهد بود و سرانجام اینکار تعطیلی واحدها و افزایش تعداد بیکاران خواهد بود. وی درخصوص پرسش «تعادل» مبنی بر اینکه یکی از علتهای واردات، ضعف تولیدکننده داخل و ناتوانی آن برای رقابت در بازار داخل و خارج است، افزود: ضعف تولیدکننده داخل بهخاطر اقدام دولت است، زمانیکه دولت اقدام به واردات بیرویه میکند، میزان تولید داخل نیز کاهش خواهد یافت و بهدنبال این امر شاهد افزایش هزینه تمامشده کالا برای تولیدکننده خواهیم بود. بنابراین تولیدکننده توان رقابت در بازار داخل و خارج را نخواهد داشت. این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: اگر دولت از تولیدکننده داخل حمایت کند، تولید انبوه در داخل صورت خواهد گرفت بنابراین قیمت تمامشده کالا در تولید انبوه بهشدت کاهش مییابد و از سوی دیگر تولیدکننده توان مانور در افزایش کیفیت و کاهش قیمت را خواهد داشت که چنین امری سبب افزایش سهم تولیدکنندگان داخلی در بازارهای جهانی خواهد بود.