سرود «ای ایران» ثبت ملی شد
سرود «ای ایران» همزمان با روز بزرگداشت فردوسی ثبت ملی شد. به گزارش ایسنا، زهرا احمدیپور، معاون رییسجمهور و رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ضمن اعلام این خبر افزود: این سرود با شماره ۱۳۹۵در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد. «ای ایران ای مرز پرگهر» در شهریور ماه سال ۱۳۲۳ همزمان با حضور نیروهای انگلیسی و متفقین توسط «حسین گلگلاب» سروده شد و «روحالله خالقی» موسیقی آن را در آواز دشتی خلق کرده و «غلامحسین بنان» نیز آن را خوانده است.
از ویژگیهای این سرود، آن است که تکتک واژههای به کار رفته در آن فارسی است و در هیچ یک از ابیات آن کلمهیی معرب یا غیرفارسی وجود ندارد. در سالهای نخست پس از انقلاب «ای ایران» برای مدت کوتاهی «سرود ملی» ایران بود که از رادیو و تلویزیون پخش میشد اما پس از مدتی از رسانه ملی حذف شد تا سالهای اخیر که در مناسبتها و رویدادهای تاریخی و سیاسی خوانده میشود. سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری هفته گذشته «ربنای شجریان» را نیز ثبت کرد.
نخستین اجرای این سرود در ۲۷مهر ۱۳۲۳ در تالار دبستان نظامی دانشکده افسری با صدای غلامحسین بنان در خیابان استانبول دو شب متوالی برگزار شد. سرود ای ایران آنقدر اثر کرد که شنوندگان تکرار آن را خواستار شدند و 3بار تجدید شد. استقبال و تاثیر این سرود باعث شد که وزیر فرهنگ وقت، هیات نوازندگان را به مرکز پخش صدا دعوت کند تا صفحهیی از آن ضبط و همه روزه از رادیو تهران پخش شود. اجرای اولیه این اثر ملی نایاب است. اجرای دیگر مربوط به سالهای ۱۳۳۷تا ۱۳۴۲در برنامه گلهاست که غلامحسین بنان این سرود را خواند. در سال ۱۳۵۰ نیز اُپرای رادیویی این سرود با همکاری ارکستر بزرگ رادیو تلویزیون ملی ایران به رهبری فرهاد فخرالدینی و خوانندگی اسفندیار قرهباغی انجام گرفت. دو اجرای دیگر از این اثر نیز یکی با صدای حسین سرشار و دیگری با صدای رشید وطندوست موجود است.