موضوعي كه نمي‌توان از آن به سادگي گذشت اين است كه تورم در اقتصاد ايران براي دوراني طولاني دو رقمي بوده و در چنين شرايطي بازار ارز نيز مانند ديگر بازارها همراه با تورم تغييرات قيمتي خاص خود را تجربه مي‌كند. چنانچه اين تعديل صورت نگيرد، عملاً نرخ اسمي ارز سركوب مي‌شود و انرژي نهفته‌اي در آن شكل مي‌گيرد كه به محض باز شدن فضا، جهش‌هاي قيمتي شديدي رخ خواهد داد.

سرمايه ذاتا پديده‌اي است كه آماده فرار است. يعني در صورتي كه صاحب سرمايه احساس خطر كند يا ورود به يك عرصه جديد تا حدي ريسك داشته باشد كه مشخص نباشد كار به كجا خواهد رسيد، سرمايه از آن حوزه خارج مي‌شود. حال اگر ما در سراسر اقتصاد كشور اين بي‌اطميناني را ايجاد كنيم، سرمايه از كشور خارج مي‌شود. ما بايد اين سوال را از خود بپرسيم كه چه بستري ايجاد كرده‌ايم كه سرمايه‌گذاران ترجيح مي‌دهند پول خود را به خارج از كشور منتقل كنند و ريسك ورود به فضايي جديد را بپذيرند، اما در ايران به كار خود ادامه ندهند.

براساس مصوبه شوراي عالي هماهنگي سران قوا، ترخيص ۹۰درصد كالا بدون كد رهگيري بانك مركزي امكان‌پذير شده بود كه اين مصوبه تا ابتداي آبان ماه امسال اعتبار داشت و هنوز تمديد آن صورت نگرفته است كه همين مساله باعث انباشت كالا در گمركات شده و زيان آن متوجه بخش توليد مي‌شود. 

بزرگ‌ترين تهديدي كه براي رسيدن به رشد وجود دارد، نظام تامين مالي است. ساير محدوديت‌ها نيز موثر است؛ مثل تحريم‌ها، نبود ثبات در قوانين و مقررات، تورم بالا و غيره از عواملي است كه رسيدن به رشد را سخت مي‌كند. اگر برگرديم تاريخچه برنامه‌هاي پنج‌ساله را از ابتدا تا الان ببينيم، بايد متوجه شويم كه چه ميزان توانستيم به اين اهداف و برنامه‌ها نائل شويم. يكي از موضوعات، نبود برنامه‌محوري بوده است.

يكي از چالش‌هاي بزرگي كه بنگاه‌هاي اقتصادي در شرايط تورمي فعلي با آن دست به گريبان هستند، تامين مالي است. بر كسي پوشيده نيست كه دسترسي به منابع مالي در بقا، پايداري و رشد و توسعه فعاليت‌هاي اقتصادي بنگاه‌ها چه نقشي را ايفا مي‌كند. اما از آنجا كه اقتصاد ايران سال‌هاست گرفتار تورم دو رقمي و مزمن شده، پيش‌بيني‌پذيري خود را از دست داده است.

سرمايه ذاتا پديده‌اي است كه آماده فرار است. يعني در صورتي كه صاحب سرمايه احساس خطر كند يا ورود به يك عرصه جديد تا حدي ريسك داشته باشد كه مشخص نباشد كار به كجا خواهد رسيد، سرمايه از آن حوزه خارج مي‌شود.

بدون اعتماد و سرمايه اجتماعي، هيچ اقدام اصلاحي در جامعه پيش نخواهد رفت؛ از اين رو شايسته است كه رييس‌جمهور منتخب از فرصت پيش آمده براي تقويت اعتماد ميان مردم و حاكميت استفاده كند.

يكي از موضوعاتي كه در ماه‌ها و هفته‌هاي گذشته عجيب به نظر مي‌رسيد، اين بود كه انگار بانك مركزي بازار را رها كرده و ما هر روز شاهد افزايش قيمت ارز بوديم، از اين رو وقتي رييس كل جديد بانك مركزي از ورود به بازار و تلاش براي آرام كردن آن صحبت مي‌كند، بايد آن را به فال نيك گرفت، اما در عين حال اين سوال را پرسيد كه آيا در كوتاه‌مدت و بلندمدت اين شيوه جواب خواهد داد؟

در شرایط افزایش قیمت‌ها در سایر بازارها نمی‌توان نرخ اسمی ارز را ثابت نگه داشت، اگر نرخ اسمی ارز تثبیت شود صادرات هم از توجیه خارج می‌شود، چراکه بهای داخلی افزایش پیدا کرده و صادرکنندگان توان رقابت در بازارهای جهانی را نخواهند داشت.

«حمایت از صادرات غیرنفتی» به ویژه کالاهای ساخته شده با ارزش افزوده بالا در شرایطی که کشور با ناترازی ارزی دست‌وپنجه نرم می‌کند نیز دارای ارجحیت است. از طرفی، توجه به صادرات اهداف میان‌مدت و بلندمدت را نیز محقق ‌می‌کند و امروز دیگر بر کسی پوشیده نیست که صادرات به عنوان پیشران توسعه تلقی ‌می‌شود و رونق‌بخش تولید است.